Seler jest rośliną dość trudną w uprawie. Jedynie przestrzeganie zasad prawidłowej agrotechniki, przede wszystkim zaś nawożenia i dolistnego dokarmiania plantacji, a także wzmacniania naturalnej odporności roślin stwarzają możliwość uzyskania satysfakcjonującego plonu o dobrych parametrach handlowych.
Ogrodnicy dążą do wyprodukowania korzeni o zwartym miąższu, bez tendencji do gąbczastości lub tworzenia pustych przestrzeni, jasnych, jednobarwnych (bez rdzawych plam). To priorytety producentów.
W naszych warunkach klimatycznych seler korzeniowy uprawiany jest z rozsady. Jej jakość determinuje efektywność uprawy. Rozsadę wysadza się stosunkowo późno, zazwyczaj w drugiej połowie maja, gdyż roślina ta jest wyjątkowo wrażliwa na niską temperaturę, optymalna to 16-24ºC.
Występujące w początkowym okresie wegetacji chłody mogą sprzyjać tworzeniu się „pośpiechów” – wybijaniu pędów kwiatostanowych. To samo zaburzenie może pojawić się w okresach deficytu wody lub też w warunkach nadmiernego uwilgotnienia gleby, choć seler generalnie ma duże wymagania względem niezbędnej do prawidłowego wzrostu i rozwoju wody, szczególnie po posadzeniu rozsady i w okresie intensywnego wzrostu korzeni, czyli w okresie letnim. Również źle reaguje na wahania ilości dostępnej wody, które powodują ograniczenie transpiracji, co prowadzi do zamierania liści sercowych. Dlatego też w uprawie selera standardowo stosuje się nawadnianie, które ogranicza ryzyko związane z wystąpieniem zaburzeń dotyczących przepływu wody w roślinie i dysfunkcji związanych z tym zjawiskiem (bierny transport wapnia).
Zbliża się termin sadzenia rozsad
Młode rośliny powinny być wysadzone w wilgotną glebę. Najlepiej na tę czynność wybrać pochmurny dzień. Głębokość sadzenia powinna być taka, jak głębokość rozsady. Zbyt płytkie sadzenie sprzyja tworzeniu się korzeni bocznych, a zbyt głębokie wydłużeniu korzenia spichrzowego.
Z uwagi na dużą wrażliwość na niską temperaturę zaraz po wysadzeniu rozsady stosuje się osłony. Rośliny selera wymagają okrywania w celu eliminacji ryzyka jarowizacji oraz uszkodzeń spowodowanych chłodami. W trakcie stosowania osłon w warunkach, gdy temperatura przekroczy 25ºC, rośliny trzeba nawadniać i wietrzyć plantację. Po ustąpieniu niebezpieczeństwa (możliwość gwałtownego spadku temperatury) należy usunąć osłony.
Zabiegi pielęgnacyjne w trakcie dalszej wegetacji są podobne, jak w uprawach innych warzyw. Szczególną uwagę warto poświęcić nawożeniu, bo spośród wszystkich korzeniowych seler ma największe wymagania pokarmowe. Należy je więc optymalnie zaspakajać, mając jednak na uwadze, że rośliny tego gatunku są wyjątkowo wrażliwe na zasolenie gleby spowodowane nadmiarem składników pokarmowych.
Jak zaradzić stresom?
Rozsada selera po wysadzeniu w pole narażona jest na szereg stresów abiotycznych i biotycznych. Młodym roślinom zagrażają nie tylko czynniki atmosferyczne, ale także patogeny. Najczęstszym niebezpieczeństwem w tej uprawie są nicienie glebowe. Aby ograniczyć stres replantacji i szkodliwość innych czynników stresogennych, warto zastosować innowacyjne rozwiązanie – zastosować preparaty zawierające w swym składzie mikroorganizmy. Seler i inne warzywa z rodziny baldaszkowatych bardzo dobrze reagują na zastosowane na tym etapie ich wzrostu preparaty mikrobiologicznie, szczególnie korzystnie oddziałują na te rośliny grzyby mikoryzowe.
Po zastosowaniu odpowiednio dobranego konsorcjum grzybów saprofitycznych, grzybów mikoryzowych oraz bakterii i promieniowców, rośliny będą lepiej wykorzystywać składniki pokarmowe dostarczone z nawożeniem doglebowym, efektywniej będą wykorzystywać zasoby wody glebowej, a dodatkowo będą bardziej odporne na stres replantacji.
Mikroorganizmy zaleca się włączyć już na etapie produkcji rozsady i kontynuować ich stosowanie później, przed sadzeniem rozsady i po przyjęciu się roślin. Na stanowiskach opanowanych przez nicienie, warto zastosować preparaty mikrobiologiczne ograniczające populację różnych gatunków nicieni. Szczególnie ważnym w uprawie selera jest szpilecznik baldasznik. Występowanie tego nicienia ogranicza jakość zgrubień i może przyczyniać się do ogromnych strat w plonie selera. Uszkodzenia powodowane przez tego szkodnika mogą być zasiedlane przez grzyby chorobotwórcze powodujące gnicie korzeni. Walkę z nicieniami warto rozpocząć już na etapie produkcji rozsady, podlewając rozsadę roztworem zawierającym odpowiednie szczepy mikroorganizmów i kontynuować ją później, w czasie przygotowania pola do sadzenia rozsady.
Seler jest gatunkiem źle tolerującym stresy. Oddziaływanie niekorzystnych warunków środowiskowych w trakcie uprawy w polu można w pewnym stopniu zredukować wybierając odpowiednie stanowisko, stosując racjonalne nawożenie i zabiegi uprawowe, wysadzając dobrze odżywioną i odpowiednio zahartowaną w odpowiedniej fazie rozwojowej rozsadę. Dodatkowo jednak, dla prawidłowego rozwoju i plonowania selera korzeniowego bardzo ważne jest też prowadzanie zaraz po wysadzeniu do gruntu odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych, poprawiających warunki wzrostu roślin w kolejnych fazach rozwojowych.
Warto w tym czasie zastosować biopreparaty, które wspierają rozwój i utrzymują prawidłową kondycję roślin, a przez to stwarzają producentom możliwość osiągnięcia satysfakcjonujących ilościowo i jakościowo plonów. Środki zainwestowane w ich zakup przyniosą ewidentne korzyści i w efekcie pozwolą na istotne podniesienie rentowności produkcji selera korzeniowego.
Anna Rogowska
