W celu całościowego ograniczenia negatywnego wpływu pestycydów na środowisko potrzebne są bardziej zrównoważone metody zwalczania szkodników. W ramach inicjatywy wspieranej przez UE opracowano zrównoważone podejścia do produkcji rolnej, które zostaną zastosowane na terenie Europy i Chin.
W ramach finansowanego ze środków UE projektu EUCLID wprowadzono bardziej zrównoważone metody zwalczania szkodników w Europie i Chinach. Ogólnie rzecz biorąc, jego celem było ograniczenie negatywnych skutków stosowania pestycydów, zmniejszenie strat gospodarczych w rolnictwie oraz zapewnienie dowodów naukowych dla polityk wdrażanych w UE i w Chinach. „Sektor rolniczy boryka się z wieloma wyzwaniami, którym chcieliśmy stawić czoła, badając alternatywne dla pestycydów rozwiązania do zwalczania szkodników w rolnictwie”, mówi koordynator projektu Nicolas Desneux. Głównymi uprawami, które wykorzystano do badań ze względu na ich znaczenie gospodarcze w Europie i Chinach, były pomidory, warzywa liściaste i winogrona.
Alternatywne dla pestycydów rozwiązania do zwalczania szkodników
Partnerzy projektu EUCLID opracowali nowe lub rozwinęli niedostatecznie zbadane technologie integrowanej ochrony roślin (ang. integrated pest management; IPM) i przetestowali ich potencjał.
„Siła technologii IPM polega na tym, że są one ukierunkowane na kluczowe szkodniki i patogeny występujące w uprawach komercyjnych na całym świecie”, wyjaśnia Desneux. „Zastosowanie technologii opracowanej w ramach projektu EUCLID pozwala na znaczne ograniczenie pozostałości pestycydów w zebranych owocach i warzywach”.
Wśród tych technologii członkowie projektu EUCLID badali środki kontroli mikro- i makrobiologicznej do zwalczania różnych szkodników. Środki kontroli makrobiologicznej z powodzeniem zwalczają skośnika pomidorowego – szkodnika, który powoduje duże straty w uprawach pomidorów. Przebadali oni również nowe technologie przeciwko różnym szkodnikom, takie jak technika SIT (Sterile Insect Technique) do zwalczania piętnówki kapustnicy czy metoda interferencji RNA (RNAi), nieszkodliwe dla zapylaczy i naturalnych wrogów tych szkodników.
Jedna ze szczególnie obiecujących technologii IPM – biostymulator na bazie wapnia stosowany do opryskiwania upraw pomidorów i winogron – jest skuteczna w walce z mączniakiem prawdziwym. Produkt jest dostępny na rynku włoskim, ale musi przejść jeszcze rejestrację na terenie całej Europy. „Ponieważ jest to biostymulator, proces rejestracji nie powinien potrwać długo, co czyni go jeszcze bardziej atrakcyjnym dla innych krajów”, mówi Desneux.
Producenci rzepaku będą mieć problem. Komisja Europejska odstrzeliła tiachlopryd
Wspieranie wiedzy na temat IPM i podejmowania decyzji
Aby promować zrównoważoną ochronę przed szkodnikami, w ramach projektu EUCLID opracowano różne dokumenty, wytyczne i narzędzia internetowe. Główne z nich obejmują wskaźniki konkurencyjności gospodarczej, zrównoważenia środowiskowego, preferencji konsumentów i potrzeb politycznych, wytyczne dotyczące stosowania kompostu w celu zwalczania chorób roślin oraz korzyści dla użytkowników końcowych płynące ze stosowania IPM.
Pakiety IPM obejmują rozwiązania i strategie zachęcające do stosowania IPM przez rolników zajmujących się uprawą winogron, warzyw liściastych i pomidorów. W celu ograniczenia ilości pestycydów w winogronach i optymalnego wykorzystania pestycydów stworzono narzędzia wspomagające podejmowanie decyzji.
Narzędzie do oceny pakietu IPM służy do oceny potencjału każdej z opracowanych technologii pod kątem ich wpływu na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę. Szeroko zakrojony transfer wiedzy i działania związane z jej rozpowszechnianiem, takie jak wymiana informacji między rolnikami i doradcami rolniczymi podczas prób terenowych w siedmiu krajach oraz wywiadów z konsumentami i decydentami, przyczyniły się do podniesienia świadomości i przyspieszenia przyjęcia IPM w sektorze rolniczym. Opublikowano ponad 35 ogólnodostępnych artykułów oraz przeprowadzono ponad 60 rozmów na konferencjach międzynarodowych.
Włączenie do projektu Chin i transfer technologii do tego kraju może również sprzyjać szybkiemu przyjęciu IPM na różnych kontynentach. Ponadto technologie niewykorzystujące pestycydów powinny mieć znaczny korzystny wpływ na środowisko, a w szczególności na zdrowie rolników i konsumentów. „Dzięki wprowadzeniu nowych innowacji mających na celu ograniczenie zagrożenia szkodnikami kluczowych upraw realizacja projektu EUCLID przyniosła obiecujące rozwiązania dla rolnictwa”, podsumowuje Desneux. „To ostatecznie zmniejszy zależność europejskich i chińskich rolników od pestycydów chemicznych”.
Źródło: Cordis EU, fot. Procam
