Inbred to chów wsobny, który jest wynikiem kojarzenia spokrewnionych osobników. Polega na występowaniu w określonym locus (miejsce lokalizacji genu w chromosomie) dwóch identycznych wariantów genu (allele). Oba allele (jeden odziedziczony po matce drugi po ojcu) pochodzą od osobników spokrewnionych przez jednego lub większą liczbę wspólnych przodków.
Występowanie dwóch takich samych alleli w locus określa się mianem homozygotyczności i różnicuje na homozygotę dominującą (AA) oraz recesywną (aa). Przeciwieństwem homozygotyczności jest sytuacja, gdy oba allele są odmienne. Tworzą one wówczas układ Aa, co z kolei określa się heterozygotycznością.
Miarą chowu wsobnego jest współczynnik inbredu, który informuje o prawdopodobieństwie wystąpienia u osobnika par alleli w układzie homozygotycznym (AA lub aa) wskutek odziedziczenia ich od spokrewnionych rodziców. Jest on wyrażony w procentach i przyjmuje wartość od 0% dla braku inbredu do 100% dla pełnego zinbredowania.
Jak wynika z powyższych objaśnień, chów wsobny powoduje zwiększenie liczby homozygotycznych (AA lub aa), kosztem zmniejszenia liczby heterozygotycznych (Aa) układów alleli, co ma określone konsekwencje u potomstwa. Może to prowadzić do depresji inbredowej, która wiąże się z obniżeniem poziomu wartości użytkowej.
Centrum Genetyczne PFHBiPM szacuje:
⇒ współczynnik inbredu dla samic i buhajów,
⇒ kompletność rodowodu,
⇒ oczekiwany inbred potomstwa każdego aktywnego buhaja,
⇒ przyrost inbredu dla bydła rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej.
Szczegółowe definicje wyżej wymienionych współczynników można odnaleźć w leksykonie przygotowanym przez CGen na cgen.pl/leksykon. Obliczenia wykonywane są co tydzień, aby jak najszybciej uwzględniać nowo zarejestrowane osobniki.
Na stronach:
- cgen.pl/inbred/wyniki/ – prezentujemy analizy dla całej populacji rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej.
- cgen.pl/indeksy/ – przedstawione są informacje o wartości inbredu dla indywidualnych buhajów oraz samic w kartach zwierząt dostępnych w rankingu CGen.
- Wyniki inbredu są także zamieszczone w raportach RW Indeksy oraz w SOL-u.
Przydatne narzędzie hodowlane, jakim jest program do kojarzeń DoKo, którym dysponuje doradca PFHBiPM, uwzględnia stopień spokrewnienia, jaki istnieje między jałówką lub krową i wybranym do krycia buhajem. Przy analizie spokrewnienia buhaja z kojarzoną samicą DoKo bierze pod uwagę 6 pokoleń przodków samca i samicy (jeśli są w systemie SYMLEK zarejestrowane).
Źródło: FHBiPM
