Czy 2023 r. zdominują wojna na Ukrainie i kryzys energetyczny, czy też jakieś inne wydarzenia? Kto będzie wybierał nowe parlamenty, a kto prezydenta? I czy pandemia COVID-19 wreszcie dobiegnie końca? Co nas czeka w 2023 r.?
Oto 10 rzeczy, które zdaniem redakcji EURACTIV.pl przyniesie nam 2023 r.
1. Przełom w wojnie na Ukrainie
Konflikt zbrojny na Ukrainie wszedł w swój drugi rok. Coraz więcej obserwatorów ocenia, że wojna rozpoczęta rosyjską inwazją może potrwać wiele lat, choć na pewien czas wejść w stan zamrożenia.
Ostatnie względne uspokojenie sytuacji na froncie (tzn. brak ofensyw czy kontrofensyw) może się jednak przerodzić w ponowne nasilenie walk, bo obie strony wykorzystały utrudniającą z powodu pogody działania jesień i wczesną zimę do uzupełnienia zapasów i szkolenia nowych rekrutów.
To również w tym roku nałożone przez Zachód na Rosję sankcje zaczną w pełni wywierać swój wpływ. Dlatego dużo będzie zależeć od stabilności rosyjskiej gospodarki i zdolności Zachodu do dalszego wspierania Ukrainy.
2. Chorwacja dołącza do strefy euro
To właściwie już się stało, bo wspólna unijna waluta obowiązuje w Chorwacji od północy, czyli od początku nowego roku. Tym samym strefa euro liczy 20 państw. Władze w Zagrzebiu liczą na to, że teraz będzie im łatwiej pobudzić gospodarkę, opanować inflację i usunąć ryzyko kursowe, jakie dokucza zarówno biznesowi, jak i kredytobiorcom.
Zmiana waluty ma ponadto pomóc odbudować ruch turystyczny, który nadwątliła pandemia COVID-19. A turystyka to jeden z ważniejszych elementów chorwackiej gospodarki. Jednocześnie bodźcem dla turystyki ma być to, że Chorwacja weszła również do Strefy Schengen.
3. Brazylia z nowym prezydentem
Lewicowiec Luiz Inácio Lula da Silva obejmuje po raz trzeci w życiu urząd prezydenta Brazylii. Tym samym kończy się okres rządów prawicowa Jaira Bolsonaro. Starcie wyborcze między obydwoma kandydatami było bardzo zacięte, a więc Brazylia pozostaje politycznie bardzo podzielona.
Lula już zapowiedział, że chce przywrócić wielkie programy socjalne, osłabić rolę wielkich koncernów i wzmocnić ochronę środowiska. Ale wielu Brazylijczyków nie chce powrotu lewicowych rozwiązań. Napięcie społeczne jest więc bardzo wysokie i prawdopodobnie szybko nie opadnie.
4. Wielki powrót dyskusji o aborcji z USA
22 stycznia minie dokładnie 50 lat od wydania wyroku ws. Roe kontra Wade, który doprowadził do uznania, że zakaz przerywania ciąży jest niezgodny z konstytucją, a kwestię tę trzeba uregulować na poziomie federalnym.
Tę wykładnię jednak odwrócił w 2022 r. zdominowany przez konserwatywnych sędziów Sąd Najwyższy. Część stanów skorzystała więc z tej furtki i wprowadziła ograniczenia prawa do aborcji lub nawet jej zakazała. Ale rocznica pierwotnego orzeczenia na pewno ożywi dyskusję na ten temat i może doprowadzić do protestów zwolenników obu rozwiązań.
5. Wybory w Turcji – wielkie test dla Erdoğana
Rządzący niemal niepodzielnie Turcją od 20 lat lider konserwatywnej Partii Sprawiedliwości i Rozwoju Recep Tayyip Erdoğan stanie przed jednym z najważniejszych politycznych testów w jego karierze. W czerwcu odbędą się bowiem zarówno wybory prezydenckie, jak i parlamentarne.
Opozycja ma w Turcji największą od dwóch dekad szansę, aby wygrać, bo Turcję trawi poważny kryzys gospodarczy i inflacja sięgająca 80 proc. Erdoğan już się jednak szykuje do obrony wszelkimi metodami. W ten sposób odbierane jest bowiem wydawanie uniemożliwiających wyborczy start wyroków wobec popularnego burmistrza Stambułu Ekrema İmamoğlu.
6. Koronacja Karola III na króla Wielkiej Brytanii
Choć Karol III został monarchą dokładnie w chwili śmierci swojej matki Elżbiety II 8 września zeszłego roku, to jego formalna koronacja odbędzie się dopiero 6 maja tego roku. Chodzi bowiem nie tylko o zakończenie okresu żałoby, ale także o jak najlepszą pogodę w tak uroczystym dniu. A pogoda bywa na Wyspach Brytyjskich kapryśna.
Pogrzeb Elżbiety II zgromadził ogromną liczbę innych koronowanych głów i przywódców państwa. Brytyjska prasa już teraz zastanawia się czy lista gości na uroczystości koronacyjnej Karola III będzie równie imponująca.
7. Wybory parlamentarne w Polsce
W październiku lub na początku listopada odbędą się w Polsce wybory parlamentarne, w których Prawo i Sprawiedliwość liczy na trzecią kadencję u władzy, a opozycja na przełamanie passy porażek w większości głosowań w ostatnich latach.
Tyle, że na około 10 miesięcy przed wyborami trudno jest przewidzieć nie tylko ich wynik, ale nawet to w jakich konfiguracjach ugrupowania stworzą swoje listy wyborcze – ani czy utrzymana zostanie koncepcja Zjednoczone Prawicy, ani czy opozycja stworzy choćby namiastkę wspólnego bloku.
8. Pandemia COVID-19 albo się skończy, albo nie
To jedna z najtrudniejszych do przewidzenia rzeczy. Bo koronawirus, który już z nami zostanie, bezustannie się zmienia. Pandemia, która dzięki szczepieniom lub kontaktowi z wirusem w wielu częściach świata – np. Europie czy Ameryce Północnej – mocno przygasła, znów przybiera na sile w Chinach, gdzie zniesiono restrykcyjną politykę „zero COVID”.
W Państwie Środka rozprzestrzenia się nowy subwariant Omikrona – BF.7. Ponieważ chińskie władze skąpią o nim informacji, nie wiadomo na ile ta wersja koronawirusa przenosi się łatwiej niż starsze i czy potrafi skutecznie ominąć dotychczas wytworzoną odporność. A 8 stycznia Chińczycy znów będą mogli podróżować bez przeszkód. Część krajów już zapowiedziała więc wprowadzenie dodatkowych kontroli sanitarnych przybyszów z Chin.
9. Inne wybory w Europie
Nie tylko Turcy i Polacy pójdą w tym roku do urn. W lipcu swój parlament wybiorą Grecy. Obecne sondaże wskazują, że rządząca dotąd centroprawica zbierze najwięcej głosów, ale inaczej niż teraz może potrzebować koalicjanta.
Głosować w 2023 r. będą także Ukraińcy, ale z powodu trwającej wojny niezwykle trudno jest przewidzieć nie tylko wynik tych wyborów, ale nawet to czy zaplanowane na jesień głosowanie w ogóle dojdzie do skutku.
W grudniu parlament wybiorą także Hiszpanie. Premier Pedro Sanchez i kierowani przez niego socjaliści maja więc jeszcze prawie rok na to, aby zebrać więcej poparcia niż starająca się ich odsunąć od władzy prawica – ta umiarkowana jak Partia Ludowa i ta skrajna jak partia Vox.
10. Kryzys energetyczny
Obok wojny na Ukrainie może być to jeden z najważniejszych elementów kształtujących sytuację polityczno-gospodarczą nie tylko w Europie, ale także na świecie. Kryzys energetyczny na pewno wymusi też zmiany w samych gospodarkach i naszym stylu życia. Czy zostawi w nich taki ślad jak kryzys paliwowy z lat 70. XX wieku, okaże się jednak pewnie dopiero po co najmniej kilku latach.
Autor Anna Wolska | EURACTIV.pl
