Jakość odchowanych kurek ma wpływ na wyniki produkcyjne w okresie nieśności. Bardzo ważne jest również zapewnienie optymalnych warunków żywieniowych i zoohigienicznych przez cały okres użytkowania kur.
Kurczęta do 4 tygodnia odchowu zwiększają czterokrotnie masę ciała. W tym czasie następuje intensywny rozwój szkieletu, po czym między 6 a 10 tygodniem rozwijają się mięśnie i przychodzi okres powolnego wzrostu do 16 tygodnia życia ptaków. Kurki te przygotowują się do rozpoczęcia produkcji nieśnej i winny być wyrównane względem masy ciała, aby wejść w nieśność prawie równocześnie w wieku ok. 19 tygodni.
Taki odchów daje szansę na osiągnięcie wyższej produkcji w stadzie. Jeśli kury w tym okresie są bardzo zróżnicowane pod względem masy ciała, wówczas lżejsze są wykorzystywane przez cięższe, co skutkuje wzrostem upadków. Może też mieć wpływ na opóźniony i nieprawidłowy szczyt nieśności. Niewyrównane stado jest wynikiem przebytych chorób, zbyt późnego ograniczania zużycia paszy i nie zapewnienie wymogów z zakresu dobrostanu. Stres związany z wczesnym przenoszeniem ptaków z wychowalni do kurnika również zakłóca proces produkcji. Należy brakować słabe nioski (z żółtym dziobem i bez grzebienia), jednak nie wcześniej niż po szczycie nieśności, tj. po 40 tygodniu życia.
Śmiertelność w stadzie nie powinna przekroczyć 4%. Efektem prac hodowlanych z ostatnich lat jest stały wzrost nieśności kur przy jednocześnie lepszym wykorzystaniu pasz. Wybór zestawu towarowego kur niosek jest w gestii producenta, który kieruje się z reguły preferencjami konsumenta (masa jaja czy barwa skorupy).
Żywienie musi uwzględniać potrzeby bytowe i produkcyjne, co ma istotny wpływ na końcowy efekt ekonomiczny. Do 3 tygodnia życia ptaki żywi się do woli, następnie do 9 tygodnia należy zwiększać dawkę paszy o 5 g dziennie/ptaka. Następnie do okresu przednieśnego, tj. 18 tygodnia życia zaleca się stosowanie diet niskoenergetycznych i niskobiałkowych zwiększając dzienne dawki pasz do 4 g tygodniowo. Jest to zgodne z zasadą, że wraz z wiekiem maleje zapotrzebowanie na białko. Badania prowadzone przez panią dr inż. Alinę Rachwał potwierdzają, że kurki lżejsze po wychowie niosą tyle samo jaj co cięższe i odznaczają się lepszymi wskaźnikami wykorzystania paszy.
W okresie chłodu wzrasta spożycie pasz, maleje natomiast podczas upałów, co ujemnie wpływa na efekt produkcji. Pasze należy podawać o ustalonych wcześnie porach i do ½ pojemności karmideł aby uniknąć strat i przewarstwienia pasz.
Innym czynnikiem żywieniowym jest woda. Zazwyczaj ptaki spożywają jej 2 razy więcej niż paszy. Poidła powinny być łatwo dostępne dla ptaków, a woda w nich czysta i chłodna.
Najodpowiedniejsza temperatura w kurniku wynosi 21–25oC. Wyższe temperatury mają wpływ na niższe spożycie paszy i obniżenie grubości skorupy jaja. Dodatek kwasu askorbinowego do paszy lub wody łagodzi skutki wysokich temperatur powietrza.
Optymalna wilgotność powietrza w kurniku powinna wynosić 60–70%.
Obsada ma również istotny wpływ na produkcję kur. Za wysoka ogranicza ruchliwość ptaków, przez co zwiększa zapylenie i podatność na choroby układu oddechowego. Przy małej obsadzie wzrasta również zużycie paszy na jednostkę produktu oraz trudno utrzymać właściwą temperaturę i wilgotność w pomieszczeniu. Wymagana obsada dla kur niosek wynosi 6–8 ptaków/m2.
W wychowie kurcząt dążymy do tego, aby dzień świetlny był krótki (nie wolno zwiększać długości dnia świetlnego w tym okresie), natomiast w produkcji nie wolno skracać dnia świetlnego, aby nie doprowadzić do obniżenia nieśności. W chowie podłogowym, jak i w klatkach można przyciemniać światło w kurnikach w celu zapobieżenia kanibalizmowi ptaków, a tym samym można pominąć zabieg przycinania dziobów.
Na równomierny przebieg nieśności ma wpływ długość dnia, czyli liczba godzin światła na dobę (15–16 h). W celu utrzymania właściwej długości dnia świetlnego, oświetlenie sztuczne włączyć można rano jeszcze przed wschodem słońca, a nie wieczorem, gdyż naturalne zapadanie zmierzchu korzystnie wpływa na masę jaj.
Przy chowie tradycyjnym w kurnikach z oknami w okresie późno-jesiennym i zimowym o krótkim dniu świetlnym należy pomieszczenie doświetlać światłem sztucznym do wymaganej liczby minimum 14 godzin. W chowie przyzagrodowym światło naturalne jest korzystniejsze z uwagi na jego działanie bakteriobójcze i wytwarzanie w organizmie witaminy D, regulującej przemianę wapniowo-fosforową, co ma związek z właściwym rozwojem kośćca i zapobiega krzywicy.
Celem wentylacji kurników jest usunięcie szkodliwych gazów i wprowadzenie w ich miejsce świeżego dobrej jakości powietrza. Elektroniczny system wentylacji daje możliwość utrzymania w czasie produkcji czystego powietrza poprzez przerywaną pracę wentylatorów.
Ciągłe dostarczanie do kurnika jednorodnego dobrej jakości powietrza na poziomie ptaków pozwala im pozostać w dobrym zdrowiu i odpowiednio wykorzystać swój potencjał produkcyjny.
Źródło: Janusz Wojciechowski, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, www.kpodr.pl, fot. sxc.hu
