4 stycznia prezydent podpisał ustawę o rekompensacie dochodów utraconych przez gminy w 2018 r. w związku ze zmianą zakresu opodatkowania elektrowni wiatrowych. Założeniem przyjętej regulacji jest szybka wypłata gminom rekompensat za tę część poniesionych przez nie strat, która może być relatywnie łatwo oszacowana.
Celem ustawy jest zrekompensowanie gminom dochodów utraconych w 2018 r. w związku ze zmianą opodatkowania budowli wchodzących w skład elektrowni wiatrowych. Uchwalona ustawa określa zasady, tryb i terminy obliczenia i wypłaty rekompensaty.
Na podstawie art. 17 pkt 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1276 oraz z 2020 r. poz. 1336), zwanej dalej „nowelą o.z.e.”, weszły w życie z mocą wsteczną (tj. od dnia 1 stycznia 2018 r.) art. 2 pkt 1 i 6 oraz art. 3 pkt 1 tej ustawy. Efektem wejścia w życie art. 2 pkt 1 i 6 była zmiana definicji budowli w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, która dotychczas stanowiła, iż budowlą jest każdy obiekt budowlany, który nie jest budynkiem lub obiektem małej architektury. Z kolei efektem wejścia w życie art. 3 pkt 1 noweli o.z.e. była zmiana definicji elektrowni wiatrowej w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. Zgodnie ze znowelizowaną definicją elektrownia wiatrowa jest instalacją odnawialnego źródła energii, składającą się z części budowlanej stanowiącej budowlę w rozumieniu prawa budowlanego oraz urządzeń technicznych, w tym elementów technicznych. Zważywszy, że ww. definicje mają wpływ na wysokość podatku od nieruchomości, powyższe doprowadziło do zmiany wysokości tego podatku od elektrowni wiatrowych z mocą wsteczną, a zatem do zmniejszenia dochodów gmin w 2018 r.
Stan prawny, obowiązujący na przełomie lat 2017/2018 (w czasie uchwalania budżetów gmin na rok 2018), pozwalał gminom, na terenie których zlokalizowane są elektrownie wiatrowe, zakładać wyższe wpływy do ich budżetu. Wpływy te były następnie faktycznie osiągane w I półroczu 2018 r. Terminowo uchwalając budżety na rok 2018, gminy działały racjonalnie i w pełni zgodnie z obowiązującym prawem. Uwzględniały zwiększone dochody z tytułu podatku od nieruchomości i na tej podstawie zaplanowały konkretne wydatki. Zmniejszenie ‒ z mocą wsteczną ‒ podstawy opodatkowania elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości znacząco pogorszyło sytuację gmin, pozbawiając je części dochodów, powodując konieczność zwrotu nadpłaconego za I półrocze 2018 r. podatku od nieruchomości za usytuowane elektrownie wiatrowe.
Na konieczność zrekompensowania gminom utraconych dochodów wskazał Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 22 lipca 2020 r. (sygn. akt K 4/19). Trybunał Konstytucyjny orzekł niekonstytucyjność art. 17 pkt 2 noweli o.z.e. w zakresie, w jakim narusza zasadę nieretroakcji i wprowadza z mocą wsteczną art. 2 pkt 1 i 6 oraz art. 3 pkt 1 tej ustawy. Trybunał Konstytucyjny orzekł również, że wspomniany przepis w tym zakresie traci moc po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw (wyrok został ogłoszony dnia 4 sierpnia 2020 r.). Ponadto Trybunał Konstytucyjny zobowiązał ustawodawcę do podjęcia w tym czasie prac legislacyjnych mających na celu opracowanie regulacji rekompensującej gminom straty poniesione w następstwie wprowadzenia z mocą wsteczną regulacji wpływającej na obniżenie ich dochodów z podatku od elektrowni wiatrowych.
Rekompensata wyrówna gminom dochody utracone w 2018 r.
Wprowadzana uchwaloną ustawą rekompensata wyrówna gminom dochody utracone w 2018 r. Założeniem przyjętej regulacji jest szybka wypłata gminom rekompensat za tę część poniesionych przez nie strat, która może być relatywnie łatwo oszacowana.
W myśl uchwalonej ustawy maksymalna wysokość rekompensaty dla danej gminy będzie stanowić wartość dochodów utraconych w 2018 r. rozumianą jako różnica między kwotą należną z tytułu podatku od nieruchomości od elektrowni wiatrowych w okresie od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. na podstawie przepisów obowiązujących przed wejściem w życie noweli o.z.e., a kwotą należną w tym okresie na podstawie przepisów nią znowelizowanych. Do obliczenia rekompensaty przyjęto wielkości i dane wyjściowe do określenia i oszacowania przychodów z podatku od nieruchomości przez każdą uprawnioną gminę, tj. stawkę podatku określoną w uchwale rady gminy na 2018 r. pomnożoną przez podstawę opodatkowania przed i po zmianie przepisów.
Zgodnie z ustawą rekompensata zostanie wypłacona z budżetu państwa na rachunek budżetu gminy, na jej wniosek, zawierający określone w ustawie informacje pozwalające określić sumę utraconych przez gminę dochodów. Do wniosku załączone będą kopie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie elektrowni wiatrowych objętych opodatkowaniem i zlokalizowanych na terenie gminy w dniu 31 grudnia 2017 r.
Prezydent podpisał ustawę o zmianie niektórych ustaw dot. realizacji PROW 2014–2020
Zgodnie z postanowieniami ustawy wnioski gmin będą kierowane do właściwego wojewody. Wojewoda w celu poprawnego ustalenia wysokości rekompensaty, dokona sprawdzenia prawidłowości wniosków pod względem formalnym i rachunkowym.
Ustawa przewiduje ograniczenie terminów składania wniosków (do 3 miesięcy, liczonych od dnia wejścia w życie ustawy) oraz weryfikowania wniosków przez wojewodę (również do 3 miesięcy, wliczając procedurę uzupełniania braków i korekty błędów, która powinna być dokonana w terminie 30-dniowym).
Po rozpatrzeniu wniosku wojewoda wyda decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania rekompensaty.
Rekompensata ma zostać przekazana przez wojewodę na rachunek gminy do dnia
31 grudnia 2022 r.
Zgodnie z ustawą wypłacona rekompensata będzie wliczona do dochodu podatkowego gminy w rozumieniu ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, uwzględnianego do wyliczenia części wyrównawczej i równoważącej subwencji ogólnej dla gmin oraz wpłat do budżetu państwa, o których mowa w art. 29 tej ustawy.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 5 lutego 2022 r.
Źródło: prezydent.pl
