Odpowiednie przygotowanie pola do siewu jest podstawowym zabiegiem agrotechnicznym w uprawie kukurydzy oraz innych gatunków rolniczych. Prawidłowa struktura gleby oraz optymalna dostępność składników pokarmowych przyczyniają się do szybkich i wyrównanych wschodów roślin, przez co zwiększają się szansę na uzyskanie zadowalających plonów.
Wybór i przygotowanie stanowiska
Przygotowania do uprawy kukurydzy należy rozpocząć od wyboru odpowiedniego stanowiska. Roślina ta nie ma wysokich wymagań dotyczących stanowiska, ale nie najlepiej toleruje gleby ciężkie, podmokłe, zimne i nadmiernie przesuszone. Dużo lepiej udaje się natomiast na glebach średnich, lekkich i torfowych o uregulowanych odczynie i stosunkach wodnych. Najlepszymi roślinami przedplonowymi dla kukurydzy są ziemniaki lub buraki uprawiane na oborniku, rośliny strączkowe i motylkowate. Gorszym przedplonem są zboża, ponieważ przyczyniają się do pogorszenia właściwości fizyko-chemicznych gleby, pozostawiają po sobie niewiele resztek pożniwnych i mogą przyczyniać się do wzrostu poziomu zachwaszczenia. W praktyce są one jednak najczęstszym przedplonem dla kukurydzy, dlatego ważne jest, aby kompensować ich wpływ za pomocą nawożenia organicznego.
Sposób uprawy roli pod kukurydzę jest stosunkowo prosty i zależy od rodzaju przedplonu. Po zbiorze zbóż oraz mieszanek zbożowo-strączkowych wykonujemy podorywkę, a następnie kilkukrotne bronowanie w celu zniszczenia chwastów oraz orkę zimową. Po roślinach okopowych z reguły wyrównujemy tylko powierzchnię pola i wykonujemy orkę głęboką. Natomiast po roślinach motylkowatych i trawach przeprowadzamy talerzowanie i orkę zimową. Kukurydza stosunkowo dobrze znosi również uprawę w monokulturze. Należy jednak pamiętać, iż długotrwały brak zmianowania może doprowadzić do tak zwanego „zmęczenia” gleby, polegającego na pogorszeniu jej właściwości fizyko-chemicznych, wyczerpaniu określonych składników pokarmowych oraz nasileniu występowania patogenów wywołujących choroby i szkodniki, co w rezultacie przyczynia się do stopniowego obniżania poziomu plonowania.
Wiosenne zabiegi uprawowe mają na celu wyrównanie powierzchni pola, uzyskanie korzystnej struktury gruzełkowatej gleby, zabezpieczenie rezerw wody zgromadzonej w okresie zimy oraz wymieszanie nawozów z wierzchnią warstwą gleby. Należy je przeprowadzić możliwie jak najwcześniej, kiedy tylko warunki wilgotnościowe na to pozwolą, tak aby uniknąć głębokich kolein po kołach ciągników i maszyn niszczących strukturę gleby. Zabiegi te należy wykonać płytko, aby nie spowodować nadmiernego rozpylenia i przesuszenia roli. W ich efekcie następuje przerwanie parowania, które przyczynia się do szybszego ogrzewania się gleby. Na glebach lekkich należy wykonać bronowanie broną zębową ciężką lub zestawem bron zębowych z wałem strunowym. Nie zaleca się stosowania narzędzi i maszyn aktywnych ze względu na ryzyko nadmiernego spulchnienia i przesuszenia roli. Z kolei na glebach średnich i ciężkich bronowanie należy zastąpić włókowaniem.
Coraz bardziej powszechne staje się stosowanie różnego rodzaju agregatów uprawowych, które łącząc w sobie działanie kilku oddzielnych narzędzi pozwalają na odpowiednie doprawienie pola i uzyskanie wyrównanej powierzchni do siewu najczęściej przy jednym przejeździe.
Kukurydza wykształca silnie rozbudowany wiązkowy system korzeniowy i w związku z tym źle toleruje gleby płytko spulchnione i nadmiernie zagęszczone poniżej warstwy ornej. Aby temu przeciwdziałać zaleca się głęboszowanie pól, które polega na spulchnieniu warstwy podornej bez odwracania i wydobywania jej na powierzchnię roli, przez co poprawie ulegają stosunki powietrzno-wodne w glebie.
Uproszczone systemy uprawy
Nieodzownym elementem współczesnej technologii uprawy kukurydzy są różnego rodzaju uproszczenia agrotechniczne, które wskutek zmniejszenia ilości i intensywności wykonywanych zabiegów uprawowych przyczyniają się do uzyskania oszczędności czasu i nakładów. Technologie te różnią się między sobą stopniem uproszczenia podstawowej agrotechniki i polegają na zastąpieniu uprawy płużnej kultywatorowaniem lub bronowaniem, uprawie pasowej lub uprawie zerowej, czyli siewie nasion za pomocą specjalistycznych siewników w nieuprawioną glebę (bezpośrednio w ściernisko lub mulcz).
Stosując uproszczone systemy uprawy należy jednak pamiętać, iż przynoszą one korzyści głównie w przypadku gleb żyznych i tych utrzymanych w wysokiej kulturze, czyli posiadających właściwą strukturę, zasobność w składniki pokarmowe i związki organiczne oraz o uregulowanym odczynie i stosunkach wodnych. Długotrwałe lub nieumiejętne stosowanie uproszczeń uprawowych może doprowadzić do pogorszenia ich właściwości fizyko-chemicznych oraz biologicznych, przyczyniając się do obniżenia poziomu plonowania.
Uprawa gleby pod kukurydzę nie jest skomplikowana i skupia się wokół stworzenia roślinom optymalnych warunków termicznych i wilgotnościowych do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Staranne jej wykonanie przyczyni się do zwiększenia szansy na uzyskanie wysokich plonów.
Marcin Liszewski, fot. pixabay.com
