W ostatnich latach wielu polskich rolników, działkowców i osób posiadających nawet nieduży ogród decyduje się na zakup strusi. Część z nich kieruje się pragnieniem posiadania modnego i egzotycznego ptaka, który podniesie rangę obejścia w oczach sąsiadów. Struś afrykański jest niezastąpioną i oryginalną ozdobą zarówno gospodarstwa rolnego jak i agroturystycznego.
Dorosły struś jest ptakiem bardzo odpornym, wytrzymującym nawet mróz dochodzący do –20˚C.
Cena młodego strusia zależy od wieku oraz pochodzenia i za strusięta miesięczne waha się w granicach 200-300 zł. Chcąc zakupić ptaka 4-miesięcznego trzeba liczyć się już z wydatkiem rzędu 400-800 zł.
Proste pomieszczenia
Pomieszczenia dla dorosłych strusi zbudowane mogą być z drewna (deski, bale), różnego rodzaju płyt drzewnych, pustaków lub cegły. Unikać należy budynków betonowych, w których strusie nie czują się najlepiej w związku z niekorzystnym mikroklimatem. Budynek taki koniecznie musi stać na fundamencie. Oczywiście na strusiarnię można adaptować już istniejące obiekty gospodarskie takie jak: garaże, obory, altany ogrodowe lub stodoły. Wysokość takiego budynku musi przekraczać o 50 cm wzrost dorosłego osobnika, a więc wynosić około 3,0-3,2 m. Dach stanowić może zarówno dachówka, blacha jak i trzcina.
Pomieszczenie dla strusi nie powinno mieć mniejszej powierzchni niż 20m², z czego na 1 strusia przeznacza się 5m². Zaleca się, by okna w pomieszczeniu były osiatkowane, a oczka siatki powinny wynosić 55/55mm. Strusie to ptaki otwartych przestrzeni, dlatego postarajmy się by okna były jak największe. Warto także zamontować świetliki dachowe. Uważa się, że oświetlenie naturalne jest wystarczające, jednak w Polsce w okresie jesienno-zimowym zaleca się przedłużanie naturalnego dnia świetlnego do 14-15 godzin. Bezpośrednio do budynku powinien przylegać wybieg.
Długi wybieg
Wybieg powinno się usytuować na terenie suchym, osłoniętym od wiatrów, nasłonecznionym i oddalonym od źródeł hałasu i zanieczyszczeń. Na jednego, dorosłego ptaka przeznacza się 200-400m² wybiegu, z czego bok długi ogrodzenia powinien mieć co najmniej 60m w związku z tym, że ptaki te bardzo lubią biegać. Wybieg nie powinien być jednak mniejszy niż 800 m². Strusie w wieku 12 miesięcy mogą być cały rok trzymane na wybiegach zewnętrznych, oczywiście z możliwością schronienia się i nocowania w budynkach, które powinny być zawsze suche i wyścielone sztuczną trawą lub słomą. Dorosłe strusie wymagają trawiastego terenu najlepiej z rzadka obsadzonego krzewami i drzewami. Jednak zazwyczaj spotyka się je na dużych, nieciekawych wybiegach całkowicie pozbawionych zieleni. Jest faktem, że strusie niesamowicie niszczą roślinność, ale posadzenie odpowiednich gatunków drzew i krzewów ozdobnych znacznie zminimalizuje straty.
Należy pamiętać, że nawet dorosły struś nie jest w stanie zniszczyć dużego, wyrośniętego drzewa i dlatego warto umiejscowić przyszły wybieg w miejscu gdzie rosną już drzewa i krzewy. Ciekawym miejscem na strusi wybieg może stać się stary sad owocowy. Dobrym rozwiązaniem jest także posadzenie na takim terenie roślin iglastych (sosna, świerk, jodła) a także tarniny, dzikiej śliwy i robinii akacjowej, które mogą okazać się odporne na niszczycielską działalność ptaków. W bliskim sąsiedztwie można posadzić takie rośliny jak: topinambur, kukurydza, słonecznik, trawy ozdobne, krzewy i niskie drzewa, do których należy pospolity sumak octowiec. Roślina ta wyglądem przypomina drzewa rosnące na sawannie afrykańskiej i dlatego idealnie nadaje się jako dopełnienie ogrodu zamieszkiwanego przez strusie. Zaleca się także stworzenie miejsca zadaszonego, gdzie ptak będzie mógł schować się przed słońcem lub deszczem. W tym celu na wybiegu montuje się solidne, drewniane daszki o wysokości 3 m. Musi się tu także znajdować obszar wysypany czystym piaskiem, ponieważ strusie uwielbiają kąpiele piaskowe.
Nie wolno wypuszczać ptaków na śliski, zamarznięty teren, gdyż łatwo mogą się wtedy poślizgnąć i złamać nogę. Wybieg najlepiej ogrodzić drewnianymi belkami (zabezpieczonymi przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi), deskami lub mocną siatką do wysokości 1,8m. Warto jednak nadmienić, iż siatka (szczególnie o małych oczkach) zawsze powinna stanowić dolną część ogrodzenia (ok. 1m), aby uchronić strusie przed wtargnięciem psów, kotów czy lisów, które mogą być pewnym zagrożeniem dla ptaków. Poidła i karmidła zawieszone powinny być na ogrodzeniu, na wysokości tułowia ptaków. Najlepsze do tego celu są duże, metalowe koryta. Warto także zamontować na ogrodzeniu specjalne siatki do zadawania zielonek oraz nieduże pojemniki do podawania mieszanki mineralnej.
Wrażliwe strusięta
Do ukończenia 3 miesiąca życia strusięta są szczególnie wrażliwe na wysoką wilgotność i niską temperaturę, dlatego w małych, niespecjalistycznych gospodarstwach nie zaleca się rozmnażania i nabywania bardzo młodych ptaków. W zamian proponuje się zakup strusi 4-miesiecznych, które są mniej wrażliwe na niekorzystne warunki środowiska i choroby. Budynki dla młodych strusi praktycznie nie różnią się niczym niż dla strusi dorosłych, ale powinny być jednak ocieplane. Na początku (do ukończenia przez ptaki 6. tygodnia życia) praktykuje się trzymanie ptaków w pomieszczeniach z dodatkowym źródłem ciepła.
Zawsze trzeba obserwować strusięta. Kiedy jest im za zimno zbijają się pod promiennikiem ciepła, a kiedy jest im za gorąco rozmieszczają się na bokach pomieszczenia. Młodym strusiom do 3 miesiąca życia wystarcza 0,3-1,5m² pomieszczenia w przeliczeniu na jednego ptaka, powyżej 6 miesiąca już 3,5m², a po ukończeniu 14 miesiąca życia co najmniej 5m². Jednak wielkość całego pomieszczenia nie powinna być mniejsza niż 5m² dla strusiąt, które nie ukończyły jeszcze 3 miesiąca życia, 10m² dla strusiąt do 6 miesiąca życia oraz 20m² dla strusi czternastomiesięcznych i starszych. Wysokość pomieszczenia do ukończenia 6 miesiąca życia powinna wynosić nie mniej niż 2,2 m. Nie można trzymać ze sobą ptaków w różnym wieku, dlatego pomieszczenie należy podzielić na sektory solidnymi ściankami działowymi, a wybiegi siatką.
Posadzkę w budynku dla młodych strusi winna stanowić wykładzina z tworzywa sztucznego tzw. sztuczna trawa. Do każdego sektora w pomieszczeniu inwentarskim musi przylegać osobny wybieg, który powinien być pozbawiony trawy, kamieni, słomy i innych drobnych rzeczy, którymi młody struś mógłby się udławić. Ogrodzenie można wykonać z siatki drucianej, a karmidła i poidła należy tak skonstruować, aby nie posiadały żadnych ostrych krawędzi. Wielkość wybiegu do 3 miesiąca życia strusiąt powinna wynosić w przeliczeniu na 1 ptaka 5 m², do 6 miesiąca już 50 m², a powyżej 6 miesiąca 100 m². Całkowita wielkość wybiegu nie może być mniejsza niż 30 m² (dla ptaków trzymiesięcznych), 300 m²(dla strusiąt sześciomiesięcznych) oraz 600 m² (dla strusiąt czternastomiesięcznych).
Warto zdecydować się na posiadanie choć jednego osobnika strusia afrykańskiego. Jego niepowtarzalne piękno, oryginalny wygląd i egzotyczne pochodzenie z pewnością wyróżni nasze obejście wśród wielu innych.
Tekst i fot.: dr Radosław Kożuszek