Po przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej zostały zmienione przepisy dotyczące dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska.
Stanowiska
Utrzymujący zwierzęta gospodarskie ma zapewnić im opiekę i właściwe warunki utrzymania, uwzględniając minimalne normy powierzchni w zależności od systemów utrzymania.
Ze względu na to, że czas na odpoczynek zabiera krowom około 50% życia, wymiary stanowisk mają decydujące znaczenie dla prawidłowego bytowania bydła.
Mikroklimat
W nowoczesnym budownictwie inwentarskim należy zwrócić szczególną uwagę na stworzenie właściwego mikroklimatu w oborze. Ma on istotny wpływ na stan i kondycję zwierząt, a co za tym idzie na wydajność mleczną bydła.
Czynnikami kształtującymi mikroklimat w oborze są:
- Wentylacja.
- Temperatura wewnętrzna.
- Koncentracja szkodliwych gazów.
- Oświetlenie.
Wentylacja
Najczęściej stosowanym systemem wentylacji w oborach jest wentylacja grawitacyjna jako naturalny system wymiany powietrza. Wentylacja mechaniczna jest stosowana sporadycznie, a przeważnie jako wspomaganie wentylacji grawitacyjnej w pewnych okresach letnich.
Prawidłowo zaprojektowana wentylacja dostarcza dużo świeżego powietrza niezbędnego dla prawidłowego funkcjonowania organizmu krowy, a zarazem zmniejsza stężenie gazów, głównie amoniaku, dwutlenku węgla, pary wodnej, które powstają podczas produkcji mleka.
Założenia przy projektowaniu dobrej wentylacji grawitacyjnej obór są następujące:
- Kubatura pomieszczenia – nie mniej niż 30 m3/SD.
- Wymiana powietrza na godzinę – nie mniej niż 80 m3/SD.
- Dobra izolacyjność przegród zewnętrznych, tj. ścian i dachu (dobra izolacja = dobra wentylacja).
- Właściwy dobór wymiarów wlotów i wylotów powietrza i ich rozmieszczenie (przy wentylacji kalenicowej ze świetlikiem samowentylującym powierzchnia otworów nawiewnych powinna wynosić 150% powierzchni otworów wywiewnych).
- Unikanie przeciągów w miejscu bytowania bydła (prędkość ruchu powietrza powinna wynosić 0,1-0,3 m/s).
Temperatura
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 września 2003 roku, minimalna temperatura w oborze powinna wynosić:
- bydło utrzymywane pojedynczo na uwięzi +6°C
- bydło utrzymywane grupowo +4°C
- cielęta do 3 miesiąca życia +8°C
- cielęta powyżej 3 do 6 miesiąca życia +4°C
- jałówki powyżej 6 miesiąca życia +4°C
Koncentracja szkodliwych gazów
Najważniejszym czynnikiem zmniejszenia koncentracji szkodliwych gazów oraz zmniejszenia wilgotności powietrza we wnętrzu obory jest sprawna wentylacja. Graniczna zawartość dwutlenku węgla CO2 wynosi maksymalnie 3,5%, graniczna zawartość amoniaku NH4 – 0,01%, graniczna zawartość siarkowodoru H2S – 0,005%.
W przypadku obór bezściołowych, przy utrzymywaniu zwierząt na rusztach należy zapewnić zbiornik zewnętrzny na gnojowicę, w którym będzie ona mieszana. W trakcie miksowania gnojowicy w kanałach wewnętrznych bydło powinno być wyprowadzone na wybieg, a następnie oborę należy przewietrzyć.
Oświetlenie
Pomieszczenie inwentarskie powinno mieć zapewnione oświetlenie naturalne lub oświetlenie sztuczne.
Najbardziej efektywnym oświetleniem naturalnym jest oświetlenie górne poprzez świetlik kalenicowy dający równomierne oświetlenie całego pomieszczenia w szczególności stołu paszowego.
Jeżeli oświetlenie sztuczne stosuje się w pomieszczeniu inwentarskim dla cieląt, należy oświetlać je w czasie odpowiadającym normalnemu dostępowi światła naturalnego co najmniej w godzinach 9-17 (natężenie co najmniej 30 luksów).
Źródło: Danuta Wilińska, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, www.kpodr.pl, fot. morguefile.com
