Perspektywa Wspólnej Polityki Rolnej w latach 2013-2020

Obecny udział wsparcie Wspólnej Polityki Rolnej wynosi 43% budżetu UE ale sygnalizownaie jest obniżenie tej wielkości, w związku a kosztami kryzysu w strefie EURO.

Do najważniejszych polskich sugestii zmian w strukturze WPR należą:

• wyrównanie wielkości dopłat bezpośrednich z wielkością płaconą „Starej Unii”,
• zmiana kryteriów dopłat z tzw. historycznych (byłych plonów referencyjnych) na obiektywny, obecny stan produkcji,
• Polska oraz Malta, Grecja, Łotwa, Cypr, Bułgaria, Republika Czeska, Estonia, Litwa, Rumunia i Portugalia nie zgadzają się na wydłużony okres konwergencji wielkości dopłat do 2019, a optują za grudniem 2013 roku,
• Polska neguje przyspieszony proces zazielenienia (ekstensyfikacji produkcji na obszarach Nowej UE) i zmniejszenia obszaru produkcji, kwalifikowanego do dopłat bezpośrednich,
• dyskutowana jest koncepcja obniżenia bardzo wysokich dopłat farmom wielkoobszarowym – swoista likwidacja „kominów” dopłat i skierowanie tej kwoty na II filar, czyli Rozwój Obszarów Wiejskich – koncepcja popierana przez Polskę,
• kwoty proponowane przez członków starej UE na tzw. zazielenienie, kraje nowej UE proponują skierować na rozwój gospodarstw małoobszarowych (na dostosowanie kierunku produkcji do zasobów, na intensyfikację i unowocześnienie technologii),
• Polska proponuje wzmocnienie filara II (PROW), tj. Rozwoju Obszarów Wiejskich,
• generalnie polskie propozycje zorientowane są na aktywizację gospodarstw i dalszą intensyfikację produkcji – wzmacnianie finansowe już rynkowo aktywnych,
• Polska jest zdecydowanie przeciwna tzw. cappingowi (od lat forsowanemu przez WTO), czyli stopniowemu zmniejszaniu wsparcia finansowego produkcji i kierowanie finansów dla II filaru, natomiast Polska sugeruje elastyczne traktowanie filarów I i II, co daje możliwość przenoszenia niektórych celów miedzy nimi,
• sugeruje się utrzymanie systemu SAPS – jednolitej płatności obszarowej.

Wspólna polityka UE wobec producentów zbóż i trzody chlewnej
Wspólna polityka UE wobec producentów zbóż i trzody chlewnej zawarta jest w zapisach o Wspólnej Organizacji Rynków. Do najważniejszych zapisów o rynku zbóż należą:

• skup interwencyjny nadwyżek zbóż celem podtrzymywania – stabilizacji ich cen. Dotyczy on pszenicy, kukurydzy, jęczmienia (w praktyce stosowany jest w skupie pszenicy). Dla polskich warunków kryteria tej interwencji są bardzo wygórowane: czas skupu 1 XI – 31 V, partie od 80 ton, z czasem płatności do 35 dni,
• dopłaty bezpośrednie do produkcji zbóż i rzepaku oraz roślin strączkowych z UE,
• 30% dopłaty uzupełniające z budżetu krajowego do zbóż z II filaru.
  
  Wspólna Polityka Handlowa:
• dotyczy ochrony rynku zbóż (bez rezerw paszowych – rzepaku i strączkowych). Wyraża się ona w stosowaniu licencji importowo-eksportowych; obowiązuje tzw. klauzula SSG, nakładająca dodatkowe opłaty w handlu z krajami trzecimi,
• Runda Urugwajska GATT/WTO od lat nakłania i nakazuje ograniczać wolumen subsydiów produkcyjnych, rynkowych i protekcjonizmu; najostrzej ogranicza wielkości dopłat eksportowych do zbóż,
• WPR w eksporcie zbóż poza UE, po przekroczeniu limitów danego okresu, stosuje nakaz przetargów otwartych z kryterium cenowym z ograniczonym wsparciem finansowym; w ten sposób stabilizując cenę wewnątrz UE. W ostatnim okresie światowe ceny zbóż zbliżone są z unijnymi i nie zachodzi potrzeba stosowania tego instrumentu,
• polscy eksporterzy w ograniczonym zakresie korzystają z dopłat eksportowych do zbóż, a ostatnio stosuje się je tylko do pszenicy. Stosowane kiedyś u nas dopłaty do kukurydzy poskutkowały zwiększeniem powierzchni jej uprawy oraz w plonowaniu i zbiorach.
  Instrumenty wsparcia produkcji i handlu dotyczące wieprzowiny:
• regulacja WPR, wspierająca finansowo magazynowanie wieprzowiny, nie znalazła w Polsce szerszego zastosowania,
• subsydiowanie eksportu wieprzowiny poza obszar UE nie pochłonęło większych kwot, z uwagi na małe ilości jej wyeksportowania, ostatnio całkowicie wstrzymane,
• w ramach WPR UE obowiązuje jednolita taryfa celna w eksporcie do krajów trzecich.

Wspólna Polityka Rolna wobec producentów świń od lat stosuje marginalne wsparcie finansowe. Nawet pośrednie instrumenty, jak proprodukcyjne wsparcie uprawy i sprzedaży zbóż, są już minimalizowane w postaci ograniczenia limitu eksportu poza UE tylko do pszenicy i tylko do wolumenu 3 mln ton, z czego wyłączona jest zupełnie pszenica
durum.

W obecnych zapisach nie odnotowano propozycji nowych narzędzi czy instrumentów wsparcia hodowców ani producentów trzody chlewnej.

Źrodło: Strategia odbudowy i rozwoju produkcji trzody chlewnej w Polsce do roku 2030, Warszawa 2013
Redakcja AgroNews, fot. sxc.hu