Unijna jednostka monitorująca uprawy (MARS) opublikowała comiesięczną prognozę plonowania głównych roślin uprawnych w 2023 r. W przypadku naszego kraju lipcowe prognozy MARS są dla pszenicy, kukurydzy i pszenżyta gorsze niż miesiąc wcześniej.
Jednocześnie wzrosły oczekiwane plony jęczmienia (razem ozimy i jary) i nie zmieniły się od czerwca oczekiwania plonów średnich dla żyta i rzepaku.
Obecne prognozy zakładają plony średnie gorsze niż rok temu (wyjątek stanowi kukurydza), ale znacznie powyżej średniej 5-letniej.
Polska – oczekiwane plony średnie w 2023 roku
(w nawiasie prognoza sprzed miesiąca):
- pszenica miękka: 5,04 t/ha (5,18); 5,34 t/ha w 2022 roku i 4,84 – średnia 5-letnia;
- jęczmień (razem ozimy i jary): 4,13 t/ha (4,09); 4,43 w 2022 roku i 3,83 – średnia 5-letnia;
- kukurydza na ziarno: 6,88 t/ha (7,05); 6,98 t/ha w 2022 roku i 6,79 – średnia 5-letnia;
- żyto: 3,38 t/ha (3,38 t); 3,58 t/ha w 2022 roku i 3,07 – średnia 5-letnia;
- pszenżyto: 4,26 t/ha (4,32); 4,51 t/ha w 2022 roku i 3,98 – średnia 5-letnia;
- rzepak i rzepik: 3,23 t/ha (3,23); 3,38 t/ha w 2022 roku i 3,05 – średnia 5-letnia.
Komentarz MARS do sytuacji w Polsce:
„Pogłębiające się niedobory wilgoci w glebie w północno-wschodniej i centralnej Polsce negatywnie wpływają na wszystkie uprawy. Natomiast na południowym wschodzie warunki były raczej korzystne dla rozwoju i wypełnienie ziarna zbóż ozimych. Temperatury były zbliżone do średnich w pierwszych dwóch dekadach czerwca, po czym nastąpił okres cieplejszy niż przeciętnie w trzeciej dekadzie czerwca, z maksimami temperatur powyżej 28°C. Pierwsza dekada lipca była nieznaczna cieplejsza niż przeciętnie. W większości opady były poniżej średniej w okresie objętym przeglądem. Tylko trzecia dekada czerwca była bardziej wilgotna niż zwykle na zachodzie i południu. Znaczny deficyt opadów (do 50 mm dla całego okres przeglądu), po suchym już maju, spowodował krytycznie niski poziom wilgotności gleby. Rozsiane zdarzenia atmosferyczne około połowy lipca, głównie w postaci burz, lokalnie złagodziły suche warunki wierzchniej warstwy gleby. Inne niż na południowym wschodzie.
Suche warunki na większości obszaru Polski w połączeniu z ponadprzeciętnymi temperaturami były nieoptymalne dla ozimin.
Trwają zbiory pszenicy ozimej i rzepaku w południowej Polsce, podczas gdy żniwa jęczmienia ozimego idą pełną parą, a początkowe raporty są zadowalające.
Uprawy letnie skorzystały z deszczu pod koniec czerwca i rozproszonych opadów w lipcu. Po opóźnieniu w wyniku zimnego maja, rozwój upraw letnich przyspieszył i jest już bliski średniej sezonowej. W suchych regionach północno-zachodniej i centralnej Polsce warunki nie były jednak sprzyjające dla akumulacji biomasy i kwitnienia kukurydzy, ani też nie były optymalne dla rozwoju buraków cukrowych i ziemniaków.
Ze względu na ogólny negatywny wpływ deficytu opadów, obniżyliśmy nasze oczekiwania co do plonów ozimin, jarych i upraw letnich. Perspektywy są teraz znacznie niższe niż w poprzednich rekordowych latach, ale wciąż powyżej średniej z 5 lat„.
Źródło: Komisja Europejska, Andrzej Bąk – eWGT
