Dla małych gospodarstw o niezbyt dobrych ziemiach alternatywą może być produkcja truskawek deserowych. Aby uzyskać jak najwyższe ceny trzeba wyprodukować owoce poza tradycyjnym okresem zbioru, czyli jak najwcześniej lub po głównym okresie owocowania truskawek, tj. od lipca do jesieni.
Wyprodukowanie owoców w nietypowym okresie jest możliwe przy zastosowaniu różnych metod uprawy sterowanej.Najprostszą i najtańszą metodą przyspieszania dojrzewania truskawek jest okresowe przykrywanie uprawy polowej włókniną, bądź folią perforowaną. Można w ten sposób uzyskać przyspieszenie od 4 do 8 dni. Do okrywania truskawek należy przystąpić jak najwcześniej, gdy tylko rozmarznie gleba. Najczęściej ma to miejsce w marcu, a czasami już w końcu lutego. Okrycia pozostawia się nawet do maja, do momentu, aż minie niebezpieczeństwo występowania przymrozków.
Większe przyspieszenie owocowania, bo od 7-14 dni można uzyskać ustawiając nad roślinami niskie tunele foliowe. Są one osłonami sezonowymi i ustawia się je na 2-3 miesiące. Dla lepszego wykorzystania powierzchni tuneli, truskawki powinny być posadzone na zagonach dwu- lub czterorzędowych. Aby uzyskać jeszcze większe przyspieszenie w tunelach można dodatkowo okrywać rośliny agrowłókniną. W efekcie można przyspieszyć dojrzewanie owoców o 14-21 dni. Konstrukcja tunelu jest dosyć prosta, można ją wykonać we własnym zakresie. Składa się z pałąków wbitych w ziemię nad zagonami truskawek i okrytych folią. Pałąki mogą być wykonane z drutu, rurek winidurowych, bądź prętów wierzbowych czy wiklinowych.Do przyspieszania owocowania truskawek polecane są odmiany wczesne i średniowczesne. Z odmian wczesnych można polecić odmiany: Honeoye, Salut, Kama, a średniowczesnych: Elsanta, Darselect, Kent. Większe przyspieszenie można osiągnąć okrywając odmiany wczesne, posadzone na południowych skłonach, na glebach lżejszych, szybko nagrzewających się.
Coraz więcej producentów decyduje się na uprawę truskawek w wysokich tunelach foliowych. Inwestycje przy takiej uprawie są znacznie większe, ale część kosztów może być sfinansowana z funduszy unijnych. Przyspieszenie dojrzewania truskawek zależeć będzie od tego czy tunel będzie dodatkowo ogrzewany, czy nie. Najczęściej jednak są to tunele nieogrzewane ze względu na koszty.
Najprostszą metodą jest uprawa w gruncie. Rośliny sadzi się w rzędy, na zagonach płaskich lub podniesionych, okrytych czarną folią. Jeśli dodatkowo rośliny zostaną przykryte włókniną można przyspieszyć zbiór nawet o 30 dni. Nie powinno się eksploatować roślin dłużej niż dwa zbiory, gdyż później owoce są drobniejsze i gorszej jakości. Truskawki można też uprawiać w workach foliowych wypełnionych substratem torfowym. Układa się je na stelażach, konstrukcjach ruchomych lub rynienkach, które odprowadzają nadmiar wody. Rośliny sadzi się w dwu rzędach w ilości od 6 do 10 sztuk w jednym worku w zależności od wielkości worka i rodzaju sadzonek. Worki z substratem mogą być używane przez kilka sezonów.
Rośliny delikatnie wyrywa się, a na ich miejsce sadzi nowe. Wykorzystuje się sadzonki frigo, które po 2-3 miesiącach od posadzenia owocują. Podstawowa odmianą w uprawie tunelowej jest Elsanta.Uprawa sterowana daje nam możliwość wyprodukowania owoców deserowych również w okresie letnio-jesiennym. Możliwe jest to poprzez uprawę odmian bardzo późnych oraz powtarzających owocowanie, a także późne sadzenie roślin frigo.Do późno i bardzo późno dojrzewających truskawek można zaliczyć odmiany: Vicoda, Vikat, Malling Pandora, a z nowszych odm. Alfa Centauri, Panon, Florence. Dodatkowo można opóźniać wegetację poprzez okrywanie ich na przedwiośniu słomą.
Uprawa odmian późnych i bardzo późnych daje możliwość przedłużenia zbiorów i uzyskania owoców w okresie, kiedy kończą się zbiory odmian wczesnych i średniowczesnych, a nie owocują jeszcze odmiany powtarzające. Zazwyczaj pod koniec lipca rozpoczyna się główne owocowanie odmian powtarzających, które owocują aż do jesieni. Z odmian powtarzających największe znaczenie do tej pory miała odmiana Selva, obecnie na rynek wchodzi nowa obiecująca odmiana Albion.Wykorzystanie sadzonek frigo daje możliwość wyprodukowania owoców na każdą porę roku, pod warunkiem zapewnienia roślinom odpowiedniej temperatury i światła. W warunkach polowych można sadzić rośliny frigo od końca kwietnia do połowy czerwca. Zaowocują po ok. dwóch miesiącach od posadzenia. Przy późniejszym sadzeniu należy zabezpieczyć rośliny przed uszkodzeniem przez jesienne przymrozki.Możliwości uprawy jest wiele a wybór metody zależy od aktualnego zapotrzebowania na rynku. Polskie truskawki o wysokiej jakości owoców, świeże, smaczne i estetycznie zapakowane z powodzeniem mogą konkurować z truskawkami importowanymi. Owoce takie oferowane w nietypowym terminie na pewno znajdą nabywcę nawet za wyższą cenę.
Źródło: Alicja Pawlak-Zdziechowska, Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, www.wodr.konskowola.pl, fot. sxc.hu
