W ostatnich latach w wielu gospodarstwach nasila się problem zachwaszczenia pól owsem głuchym. Chwast ten stał się problemem numer jeden na naszych polach, zwłaszcza w zasiewach zbóż. Przyczyn jego nadmiernego rozprzestrzeniania się jest kilka: zmiana technologii uprawy i zbioru (zbiór kombajnem), stosowanie do siewu niekwalifikowanego materiału siewnego, znaczny udział mieszanek zbóż jarych (owies i mieszanki z jego udziałem) w uprawie oraz ograniczone i drogie możliwości jego zwalczania. Warto przybliżyć rolnikom biologię tego chwastu oraz możliwości jego zwalczania.
Owies głuchy jest jednoroczną rośliną jarą, kiełkującą wiosną. Rozmnaża się za pomocą ziarniaków, których część osypuje się na polu i zachwaszcza glebę. Stosunkowo lekkie i długo owłosione ziarniaki rozsiewane są przez wiatr. Ziarniaki owsa mogą leżeć w glebie przez kilka lat (3–10) nie tracąc zdolności kiełkowania. Część nasion kiełkuje nawet z głębokości 20 cm. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Jedna roślina wytwarza od 150 do 500 ziarniaków.
Owies głuchy jest spotykany zarówno na zwięźlejszych glebach zasadowych, jak i na glebach kwaśnych piaszczystych. Zachwaszcza głównie zboża jare oraz buraki, ziemniaki, rośliny strączkowe i kukurydzę. Najbardziej groźny jest dla zbóż jarych. Może też wzejść jesienią w zasiewach ozimin i nie ulec wymarznięciu przy łagodnych zimach. W zależności od uprawy próg szkodliwości waha się od 3–10 roślin/m2.
Jak rozpoznać owies głuchy?
Chwast ten bardzo przypomina owies uprawny. Dorosła roślina osiąga wysokość 60–120 cm. Gałązki wiechy są szorstkie i mają zwisające kłosy. Charakterystyczne ciemne wiechy z długimi do 3 cm wygiętymi ośćmi w okresie dojrzałości owsa głuchego są bardzo łatwo rozpoznawalne w zasiewach roślin jarych.
Większy problem stanowi rozpoznanie owsa głuchego po wschodach wiosną. Ważną cechą rozpoznawczą jest to, że pierwszy jego liść skręca się w lewo (jęczmień i pszenica w prawo), jest równowąski, spiczasto zakończony. Nie posiada uszek (jęczmień i pszenica posiadają), zaś języczek ma biały spiczasto zakończony, ząbkowany. Pochwy dolnych liści są szorstko owłosione. Wiecha owsa głuchego jest znacznie większa niż owsa uprawnego.
Z owsem siewnym tworzy mieszańce, które pojawiają się w następnych zasiewach owsa siewnego. Na polach można jeszcze spotkać spokrewnione gatunki – owies szorstki, krótki oraz płony.
Owies głuchy jest bardzo ekspansywnym chwastem, który potrafi lepiej niż roślina uprawna wykorzystywać wodę i składniki pokarmowe – ma silniejszy system korzeniowy.
Jakie są możliwości zwalczania tego uciążliwego chwastu?
Stosowanie zmianowania umożliwia użycie herbicydów, które znacznie ograniczają zasób nasion owsa w glebie, a tym samym ilość chwastów w roku następnym.
W zbożach jarych owies głuchy można zwalczyć tylko w jęczmieniu jarym i pszenicy jarej. Nie ma możliwości jego zwalczenia w owsie oraz pszenżycie jarym.
Źródło: Zenobia Opala , RADA , www.lodr-bratoszewice.pl
