Zasoby ziemi na wsi coraz mniejsze

5 listopada 2012

W zasobach ziemi użytkowanych przez rolnictwo w latach 2002-2010 zaszły znaczące zmiany, jednak dokładna ich identyfikacja, a w szczególności określenie wielkości i kierunków strumieni przepływów ziemi pomiędzy różnymi sektorami gospodarki i formami użytkowania jest utrudnione na skutek braku niektórych informacji i z powodu wprowadzenia pojęcia użytków w dobrej kulturze rolnej, które nie występowało w okresie publikowania wyników PSR 2002.

Najogólniej można stwierdzić, że w latach 2002–2010 wyraźnie zmniejszył się stan posiadania zasobów ziemi przez gospodarstwa rolne:

powierzchnia gruntów ogółem pozostająca we władaniu gospodarstw rolnych uległa zmniejszeniu z 19 325 tys. ha do 18 257 tys. ha, a zatem o ponad 1 mln ha UR, czyli o około 5,5%,
zmniejszenie to objęło tylko użytki rolne, bowiem wzrosła powierzchnia lasów i gruntów leśnych oraz pozostałych gruntów będących w posiadaniu sektora rolnego (grunty pod zabudowaniami, place, ogrody ozdobne, parki, wody śródlądowe, bagna, torfowiska, żwirownie, nieużytki, tereny przeznaczone do rekreacji),
powierzchnia użytków rolnych zmalała z 16 899 tys. ha w 2002 roku do 15 534 tys. ha w roku 2010, czyli o 1365 tys. ha (o 8,1%),
oznacza to, że spadek powierzchni użytków rolnych nastąpił na rzecz wzrostu powierzchni lasów i gruntów leśnych oraz pozostałych gruntów w gospodarstwach rolnych, ale przede wszystkim na skutek wypływu użytków rolnych poza sektor gospodarstw rolnych,
na tym tle niewielkiemu zmniejszeniu, co należy ocenić pozytywnie, uległa powierzchnia, na której odbywa się produkcja rolna (suma powierzchni zasiewów, sadów, łąk i pastwisk) z14 597 tys. ha do 14 182 tys. ha, czyli o 415 tys. ha UR, na co złożyło się:

umiarkowany ubytek powierzchni zasiewów o niecałe 2% (prawie 200 tys. ha),
znaczący wzrost powierzchni sadów o 1/3 (ponad 90 tys. ha),
dość niewielki przyrost powierzchni łąk o niewiele ponad 4% (ponad 100 tys. ha),
bardzo duży spadek powierzchni pastwisk o około 40% (ponad 400 tys. ha),

w 2002 roku odłogi oraz ugory na gruntach ornych obejmowały obszar 2302 tys. ha, natomiast w PSR 2010 uwzględniono dwie nowe kategorie: grunty ugorowane (obejmują użytki rolne w dobrej kulturze rolnej) o obszarze 365 tys. ha oraz pozostałe użytki rolne (obejmują użytki rolne nieużytkowane i nieutrzymywane w dobrej kulturze rolne) o obszarze 986 tys. ha UR,
mając na uwadze ograniczenia w porównywalności niektórych pojęć, można ostrożnie wnioskować, że ubytek obszaru użytków rolnych w gospodarstwach rolnych o 1365 tys. ha dokonał się głównie przez zmniejszenie powierzchni gruntów nieużytkowanych rolniczo oraz pastwisk.
$\"\"$