Koszty eksploatacji ciągników rolniczych

6 października 2011

Ciągnik rolniczy jest podstawowym źródłem napędu w gospodarstwie rolnym. Znajduje on szerokie zastosowanie zarówno w pracach polowych jak również w transporcie wewnętrznym oraz zewnętrznym. Koszt eksploatacji ciągnika ma duży wpływ na koszt mechanizacji gospodarstwa, a tym samym całkowity koszt produkcji rolniczej. Dlatego też decyzja rolnika o zakupie ciągnika rolniczego powinna być oparta na głębszej analizie i między innymi uwzględniać koszty jego eksploatacji.

W celu obliczenia kosztów eksploatacji ciągnika rolniczego należy uwzględnić wszystkie koszty związane z utrzymaniem i użytkowaniem maszyny.

Wśród kosztów eksploatacji wyróżnić możemy koszty stałe, inaczej określane kosztami utrzymania:

amortyzacja,
koszt przechowywania,
koszt ubezpieczenia,
koszt konserwacji.

Koszty te ponoszone są przez użytkownika pojazdu rolniczego niezależnie od stopnia wykorzystania maszyny w ciągu okresu eksploatacji.

Oraz koszty zmienne, tzw. koszty użytkowania ciągnika, których elementami są:

koszt napraw,
koszt paliwa i smarów,
koszt wynagrodzenia traktorzysty lub koszt pracy własnej rolnika.

Poziom kosztów zmiennych uzależniony jest od tego w jakim stopniu i do jakich prac ciągnik rolniczy jest wykorzystywany w ciągu roku.

Kalkulację kosztów eksploatacji ciągników rolniczych przeprowadzono w oparciu o dane uzyskane od właścicieli 20 nowoczesnych ciągników rolniczych.

Średni wiek analizowanych maszyn wynosił poniżej 5 lat, przy rozpiętości od 1 roku do 10 lat, a średni pozostały, deklarowany przez rolnika, okres użytkowania blisko 11 lat. Średnia moc silnika analizowanych ciągników wynosiła około 120 KM.

Uwzględniając moc użytkowanych ciągników, pojazdy zakwalifikowane zostały do jednej z czterech grup: pierwsza – do 65 KM, druga – od 65 do 120 KM, trzecia – od 120 do 150 KM, i czwarta powyżej 150 KM.

Analizując dane wyjściowe ciągników rolniczych z poszczególnych przedziałów mocy silnika można zauważyć, że maszyny o mniejszej mocy, tj. z grupy pierwszej i drugiej, w porównaniu do ciągników z grupy trzeciej i czwartej będą użytkowane dłużej. Odpowiednio, zdaniem rolników, całkowity okres użytkowania będzie wynosił 16 lat i 14 – 15 lat. Wykorzystanie roczne ciągników rolniczych wynosi dla maszyn w grupie pojazdów poniżej 65 KM około 400 godzin. Dla ciągników o mocy 65 – 150 KM (tj. grupa druga i trzecia) około 550 godzin, natomiast ciągników o największej mocy (powyżej 150 KM) około 700 godzin. Wydaje się to oczywiste, zazwyczaj maszyny o większej mocy znajdują zastosowanie w dużych gospodarstwach, pracujących na większych areałach. Stąd ich roczne wykorzystanie jest odpowiednio większe. Różna jest także wartość ciągników rolniczych podana przez rolników.
$\"Wraz$
Średnia wartość pojazdów o najmniejszej mocy (poniżej 65 KM), wynosi około 55 000,00 zł, najmocniejszych (powyżej 150 KM) ponad 250 000,00 zł, a pojazdu z grupy drugiej i trzeciej odpowiednio ponad 100 000,00 zł i 155 000,00 zł. Cena ciągnika ma bezpośrednie przełożenie na roczny koszt amortyzacji, tym samym w dużym stopniu wpływa na jednostkowe koszty pracy.

Wraz ze zwiększeniem wykorzystania i mocy ciągnika rolniczego zarejestrowano zwiększone koszty napraw. Wynoszą one rocznie średnio 550,00 zł w przypadku pojazdów o mocy poniżej 65 KM i już 3 000,00 zł dla ciągników o mocy powyżej 150 KM.