Jaka przyszłość dla gospodarstw zrównoważonych? Wywiad z Peterem Erikiem Ywema, SAI Platform

Sustainable Agriculture Initiative (SAI) Platform jest inicjatywą firm łańcucha dostaw żywności poświęconą  rolnictwu zrównoważonemu. Jest to organizacja non-profit założona w 2004 roku. Jej uczestnicy w sposób niekonkurencyjny dzielą się swą wiedzą i doświadczeniem na temat rolnictwa zrównoważonego. Celem działania SAI jest wspieranie, rozwijanie i wprowadzanie zasad rolnictwa zrównoważonego w łańcuchu dostaw żywności.

SAI Platform skupia dziś 80 firm, które podzielają pogląd o rolnictwie zrównoważonym jako efektywnej produkcji bezpiecznej i wysokiej jakości produktów rolniczych, w sposób który chroni i poprawia stan środowiska naturalnego, społeczny i finansowy poziom życia rolników, ich pracowników i lokalnych społeczności, jak też zabezpiecza zdrowie i dobrostan wykorzystywanych zwierząt.

O wizji wdrażania rolnictwa zrównoważonego w Polsce rozmawiamy z  Peterem  Erikiem Ywema, Dyrektorem Biura Sustainable Agriculture Initiative Platform.

Redakcja: Proszę przybliżyć nam SAI Platform. Jakie są Wasze główne cele i praktyczne inicjatywy ostatnich lat?

Peter Erik Ywema: Rozwinęliśmy prosty globalny standard rolnictwa zrównoważonego, który umożliwia wszystkim uczestnikom łańcucha dostaw porozumiewać się o tych samych problemach i  takim samym językiem.

Nazywamy to FSA  tzn. Ocena Poziomu Zrównoważenia Farmy. To nie jest plan czy kwestionariusz, raczej narzędzie do identyfikacji silnych i  słabszych stron, jak też ich komunikowania i poprawy.
Z pomocą tego „języka” mogliśmy zjednoczyć różnorodne firmy i ich dostawców rolników w projektach regionalnych i uprawowych (Brazylia, Włochy, Hiszpania, Burak w Europie).

Redakcja: W czerwcu 2014 roku zarejestrowano Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego „ASAP”. Właściwie, była to w dużej mierze Pana inicjatywa. Nie jest łatwo przekonać rolników do zmiany sposobu produkcji. Wielu liczy na zysk „ tu i teraz”. Jakie argumenty, wg Pana opinii mogą pomóc w przekonaniu rolników?

Peter Erik Ywema: Jest mi bardzo przyjemnie obserwować sukcesy „ASAP”. Uważam, że było to możliwe dzięki konsekwentnej wizjonerskiej postawie Dyrektora Biura „ASAP” Dariusza Rutkowskiego. My mogliśmy być jedynie iskrą w zapłonie lub katalizatorem.

Rolnicy są przede wszystkim ludźmi. Są ludzie bardzo innowacyjni lub tradycyjni. Są też bardzo zdolni i techniczni, mający łatwość w wypowiadaniu się. Są też tacy, którzy nie mają  żadnych z tych cech. To samo dotyczy rolników. Rolnictwo jest jedną z najważniejszych rzeczy dla ludzkości i wciąż jest  niedoceniane. Możemy obejść się bez smartfona, ale nie bez żywności, zdrowej żywności. Rolnicy przetrwali trudne dekady  braku uznania. Teraz, firmy produkujące żywność, jej dystrybutorzy i konsumenci zaczynają rozumieć  znaczenie żywności, kalorii, zdrowia, kultury.

Rolnicy zaczną czerpać z tego korzyści.

Z drugiej strony, rolnicy w ciągu ostatnich 3-4 dekad dokonywali wielu działań „na skróty” w celu osiągania odpowiedniego zysku. Nadmiernie stosowanie tanich nawozów zanieczyściło wody powierzchniowe. Gleby były wyjaławiane lub erodowane. Niektóre pożyteczne gatunki, jak organizmy glebowe, owady lub ptaki padały ofiarą złych, krótkowzrocznych praktyk. Część zwierząt gospodarskich traktowanych jest jakby nie były żyjącymi, odczuwającymi stworzeniami i dlatego hodowane są w strasznych warunkach ciągłego podawania antybiotyków co przenosi się na niezdrową żywność.

Rolnictwo zrównoważone jest dobrym rolnictwem. Rolnictwo zrównoważone łączy szacunek, tradycja i innowacyjność w efektywnej produkcji, bez marnotrawstwa, narażania na zanieczyszczenia ekosystemów, służące tworzeniu dobrego życia dla rolników i ich pracowników.

Rolnictwo zrównoważone pozwala rolnikom z dumą (znowu) mówić o ich pracy i wyjaśnić konsumentom jak powstaje ich żywność. Aby to robić rolnicy muszą zacząć rozumieć prawidłowy język mówiący o ich pracy. Takim językiem jest FSA… (ocena gospodarstwa rolnego).

Redakcja: Od 2014 roku Stowarzyszenie „ASAP” łączy już 40 zwykłych i 16 wspierających członków. Jak Pan ocenia rozwój podobnych do „ASAP” inicjatyw w Polsce i szerzej w Unii Europejskiej?

Peter Erik Ywema: Uważam, że jest to olbrzymie osiągnięcie. Coś do świętowania. Wielu z naszych globalnych członków ma ambitne plany i cele pozyskiwania surowców ze „zrównoważonych źródeł” do 2020 lub 2022 roku. Muszą znaleźć rolników, regiony produkcji gdzie mogą łatwo i odpowiedzialnie  zakupić potrzebne surowce rolnicze. Regiony przygotowane do tego będą miały przewagę. Jestem przekonany, że  to dopiero początek. Zanieczyszczająca produkcja będzie samounicestwieniem bo nie będzie wody, gleby, pszczół, a najważniejsze i ludzi do pracy.

Redakcja: Głównym celem Stowarzyszenia „ASAP” jest promocja i wsparcie dla rolnictwa zrównoważonego rozumianego jako świadomość ograniczoności zasobów naturalnych. Czy uważa Pan, że za 15-20 lat wszyscy rolnicy będą przeprowadzać analizy gleb i zarządzać wodą w sposób odpowiedzialny? Jaką widzi Pan przyszłość przed gospodarstwami rolnictwa zrównoważonego?

Peter Erik Ywema:  Produkcja rolna stanie się bardziej profesjonalna i innowacyjna aby sprostać zapotrzebowaniu. To dotyczy każdej części społeczeństwa i ekonomii. Rolnictwo musi nadganiać. Średni wiek rolnika na świecie to 57 lat (dane OECD) i oznacza to dwie rzeczy: 1 –  rolnicy doradzają swoim dzieciom szukania innego zajęcia, więc rolnictwo nie było wystarczająco atrakcyjne i 2 – wkrótce będzie nowe pokolenie producentów rolnych. Oni mają smartfony i Internet. Będą używać nowych technologii. A jeśli nie, to mamy olbrzymi problem wyżywienia ludzkości.

Wierzę, że rolnictwo stanie się stylem życia dla tych, którzy nie chcą siedzieć codziennie w biurze. Obserwuję światowy trend ponownego doceniania żywności. Telewizyjne programy kulinarne coraz częściej podkreślają skąd pochodzą poszczególne składniki. To jest otwarcie na gospodarstwo rolne co spowoduje, że produkcja rolna znów będzie „sexy”.

Dziękujemy za rozmowę.

Więcej informacji o rolnictwie zrównoważonym: rolnictwozrownowazone.pl

Redakcja AgroNews, fot.: dreamstime.com