Od 1 października 2017 r. przestały obowiązywać limity produkcyjne cukru i minimalna cena skupu buraków cukrowych. Jak będzie wyglądał ten rynek w nowej rzeczywistości? Rolnicy obawiają się, że produkcja buraków cukrowych przestanie być opłacalna. Komisja Europejska jednak uspokaja i zapewnia, że w razie potrzeby będzie interweniować.

Zniesienie systemu kwot cukrowych to przełomowy moment dla unijnego sektora produkcji cukru. Stanowi ono krok w kierunku urynkowienia wspólnej polityki rolnej. Producenci będą teraz mogli zwiększać sprzedaż na światowych rynkach, a dzięki wsparciu ze strony Komisji − na przykład za pośrednictwem nowego Centrum Monitorowania Rynku Cukru oferującego aktualne i rzetelne informacje dotyczące rynku cukru − mają duże szanse na sukces – mówił Phil Hogan, unijny komisarz rolnictwa.

Unijne wsparcie dla sektora cukru

W razie nieoczekiwanych zakłóceń na rynku sektor może nadal liczyć na pomoc ze strony UE w formie różnych środków dostępnych w ramach wspólnej polityki rolnej. Są to między innymi znaczące cła przywozowe UE (stosowane tam, gdzie nie obowiązują preferencyjne umowy handlowe) oraz możliwość prywatnego przechowywania lub stosowania przez Komisję środków nadzwyczajnych w przypadku poważnego kryzysu rynkowego związanego z gwałtownym wzrostem lub spadkiem cen rynkowych. Dostępne jest również wsparcie dochodowe dla rolników w formie płatności bezpośrednich, w ramach którego państwa członkowskie mogą zaoferować tzw. dobrowolne wsparcie powiązane z produkcją dla sektorów w trudnej sytuacji, w tym dla sektora produkcji buraków cukrowych.

Po zniesieniu systemu kwot nadal istnieje możliwość, by unijni producenci buraków i ich przetwórcy zbiorowo negocjowali warunki dotyczące podziału wartości w umowach.

W ramach przygotowań do zniesienia systemu kwot Komisja Europejska doprowadziła do zwiększenia przejrzystości na rynku cukru. Nowe Centrum Monitorowania Rynku Cukru oferuje krótkoterminowe badania oraz dane statystyczne dotyczące tego rynku, a także analizy i prognozy, dzięki którym rolnicy i przetwórcy mogą lepiej zarządzać swoimi firmami.

Resort rolnictwa uspokaja

Polskich producentów buraków cukrowych uspokaja także resort rolnictwa.

– Utrzymane zostaną instrumenty wzmacniające relacje w łańcuchu marketingowym (organizacje producentów i ich zrzeszenia, organizacje międzybranżowe), kryzysowe instrumenty wsparcia rynku, związana z produkcją płatność do buraków cukrowych oraz ochrona celna (cła na podstawie Wspólnej Taryfy Celnej, dodatkowe należności celne przywozowe) – czytamy w komunikacie ministerstwa.

Polska jest trzecim producentem cukru w Unii Europejskiej (ok. 2 mln ton w sezonie 2016/2017), po Francji (4,2 mln t) i Niemczech (3,6 mln t). Liczba plantatorów buraków cukrowych dostarczających surowiec do produkcji cukru wynosi ponad 34 tysiące. W Polsce, według szacunków Instytutu Ekonomiki i Rolnictwa Gospodarki Żywnościowej, w tym roku areał upraw buraków cukrowych wzrósł o 7 proc., do 220 tys. ha.

oprac. Kamila Szałaj, fot. Kamila Szałaj