IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.
W piątym okresie raportowania tj. od 1 maja do 30 czerwca 2020 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była dodatnia, wynosiła 31 mm. W analizowanym okresie wartość KBW uległa zwiększeniu o 32 mm w stosunku do poprzedniego okresu(21 IV-20 VI). Natomiast w stosunku do pierwszego okresu raportowania (21 III- 20 V) nastąpił wzrost KBW o 131 mm.
Obszar z największym deficytem wody wynoszący od -170 do -189 mm nie uległ zmianie i w dalszym ciągu notowany jest na terenie Pobrzeża Szczecińskiego (Uznam, Wolin, Równina: Wkrzańska, Wełtyńska, Perzycka, Wzgórze Bukowe). Na tym terenie deficyt wody w stosunku do poprzedniego okresu (21 IV – 20 VI) zwiększył się od 10 do 20 mm. Duże niedobory wody od -120 do -169 mm nadal wystąpiły w zachodniej części Pojezierza Pomorskiego oraz Wielkopolskiego, a we wschodnich rejonach tych regionów notowano deficyt wody od -50 do -119 mm. Na pozostałym terenie Polski nie notowano niedoborów wody dla roślin uprawnych. Natomiast na obszarach Pogórza Karpackiego, Beskidów Zachodnich oraz w południowej części Pojezierza Mazurskiego notowano znaczny wzrost KBW w stosunku do poprzedniego okresu raportowania nawet o 100 mm, a efektem jest na tym terenie nadmiar wody wynoszący od 100 do nawet 200 mm.
Susza już tylko w 4 województwach
W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w obecnym okresie raportowania, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski.
Susza rolnicza występuje na terenie województw:
- Zachodniopomorskiego,
- Lubuskiego,
- Wielkopolskiego,
- Pomorskiego.
Susza notowana jest w uprawach:
- Zbóż jarych,
- Rzepaku i rzepiku,
- Krzewów owocowych,
- Zbóż ozimych,
- Kukurydzy na ziarno,
- Kukurydzy na kiszonkę,
- Roślin strączkowych,
- Truskawek,
- Warzyw gruntowych,
- Drzew owocowych,
- Tytoniu.
Największe zagrożenie suszą w zbożach jarych
W piątym okresie raportowania od 1 maja do 30 czerwca 2020 r. największe zagrożenie suszą rolniczą wystąpiło wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 151 gminach Polski (6,10% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło obniżenie o 82 gmin z wystąpieniem suszy tj. o 3,31 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania.
Odnotowano ją w 4 województwach na powierzchni 1,98% gruntów ornych. tj. o 0,48 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania.
Rzepak i rzepik
W tym okresie sześciodekadowym odnotowano wystąpienie suszy rolniczej także w uprawach rzepaku i rzepiku. Odnotowano ją w 151 gminach Polski (6,10% gmin kraju) tj. o 3,56 punktu procentowego więcej niż w poprzednim okresie raportowania.
Odnotowano ją w 4 województwach na powierzchni 1,73% gruntów ornych. tj. o 1,53 punktu procentowego więcej niż w poprzednim okresie raportowania.
Krzewy owocowe
W tym okresie suszę rolniczą odnotowano również w uprawach krzewów owocowych. Wystąpiła w 124 gminach Polski (5,01% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost gmin z wystąpieniem suszy o 0,77 punktu procentowego więcej niż w poprzednim okresie raportowania.
Odnotowano ją w 4 województwach na powierzchni 1,37% gruntów ornych, tj. o 0,6 punktu procentowego więcej niż w poprzednim okresie raportowania.
Zboża ozime
W tym okresie suszę rolniczą odnotowano również w uprawach zbóż ozimych. Wystąpiła w 101 gminach Polski (4,08% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło obniżenie o 45 gmin z wystąpieniem suszy, tj. o 1,81 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania.
Odnotowano ją w 4 województwach na powierzchni 0,71% gruntów ornych, tj. o 0,13 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania.
Kukurydza na ziarno
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach kukurydzy na ziarno. Odnotowano ją w tych uprawach w 69 gminach Polski (2,79% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost liczby gmin z wystąpieniem suszy o 60 tj. o 2,43 punktu procentowego więcej niż w poprzednim okresie raportowania.
Wystąpiła na powierzchni 0,31% gruntów ornych tj. o 0,3 punktu procentowego więcej niż w poprzednim okresie raportowania.
Kukurydza na kiszonkę
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach kukurydzy na kiszonkę. Odnotowano ją w tych uprawach w 69 gminach Polski (2,79% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost liczby gmin z wystąpieniem suszy o 60 tj. o 2,43 punktu procentowego więcej niż w poprzednim okresie raportowania.
Wystąpiła na powierzchni 0,31% gruntów ornych tj. o 0,3 punktu procentowego więcej niż w poprzednim okresie raportowania.
Rośliny strączkowe
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach roślin strączkowych. Odnotowano ją w tych uprawach w 69 gminach Polski (2,79% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpił wzrost liczby gmin z wystąpieniem suszy o 39 tj. o 1,58 punktu procentowego więcej niż w poprzednim okresie raportowania.
Wystąpiła w 3 województwach na powierzchni 0,34% gruntów ornych tj. o 0,26 punktu procentowego więcej niż w poprzednim okresie raportowania.
Truskawki
Susza rolnicza wystąpiła także w uprawach truskawek. Odnotowano ją w 60 gminach Polski (2,42% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie liczby gmin z wystąpieniem suszy o 19, tj. o 0,77 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania.
Odnotowano ją w 2 województwach na powierzchni 0,30% gruntów ornych, tj. o 0,05 punktu procentowego mniej niż w poprzednim okresie raportowania.
Tegoroczny maj był zimny. Najzimniej było na północnym terytorium kraju z temperaturą od 9 do 11°C, natomiast najcieplej na Ziemi Lubuskiej ponad 12°C. Na przeważającym obszarze Polski notowano temperaturę od 11 do 12°C. Na dużej powierzchni kraju notowano temperaturę niższą od wieloletniej od 1 do 2,5°C, a na Wyżynach Polskich, Mazowszu, Warmii i Mazurach nawet niższą o ponad 2,5°C.
Stwierdzamy, że niedobory wody dla roślin uprawnych w okresie od 1 maja do 30 czerwca występują w północno-zachodniej Polsce, są większe od 10 do 20 mm w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego (21 IV-20 VI). Natomiast na południu kraju notowano znaczny wzrost klimatycznego bilansu wodnego w stosunku do poprzednio raportowanego okresu, nawet o ponad 100 mm.
Zasięg suszy zmniejszył się w uprawach: zbóż jarych i ozimych oraz truskawek w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Zmniejszeniu uległa liczba gmin oraz procent potencjalnej powierzchni gruntów ornych z suszą rolniczą. Natomiast w uprawach rzepaku i rzepiku, kukurydzy na ziarno i kiszonkę, krzewów owocowych oraz roślin strączkowych zasięg suszy uległ wzrostowi.
Natomiast brak dostatecznej ilości opadów w dalszym ciągu występuje na obszarze północno-zachodniej Polski, powodując nadal duże niedobory wody w glebie na tym terenie. Występujący duży deficyt wody powoduje, że susza notowana jest na terenie woj. zachodniopomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego oraz pomorskiego.
Źródło: IUNG
