Rok 2022 był kolejnym z rzędu, w którym wzrosła liczba przeprowadzonych przez inspektorów oddziałów granicznych Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) granicznych kontroli fitosanitarnych.
Skontrolowano 50 481 przesyłek towarów, regulowanych unijnymi przepisami fitosanitarnymi, co stanowiło wzrost o 49% w stosunku do 2021 roku, w którym skontrolowano łącznie 33 896 przesyłek. Głównymi kierunkami importu były: Ukraina, Białoruś, Federacja Rosyjska, Chiny, Indie, Kazachstan, Mołdawia. W ogólnej liczbie zrealizowanych kontroli, 541 dotyczyło przesyłek w tranzycie fitosanitarnym, a w 18 przypadkach przesyłek w procedurze dalszego transportu (kontrola dokumentacji była realizowana w punkcie kontroli granicznej, a pozostałe części kontroli we wskazanym przez importera miejscu przeznaczenia przesyłki).
Wpływ na zwiększoną ilość kontroli miała zmiana wykazu towarów podlegających regulacjom fitosanitarnym w imporcie do Unii w wyniku zmiany rozporządzenia 2019/2072 przepisami rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/2285 z 14 grudnia 2021 r. oraz niewątpliwie agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Ww. rozporządzenie (UE) 2021/2285 rozszerzyło zakres towarów objętych wymogiem granicznej kontroli fitosanitarnej między innymi o drewno dębu pochodzące z Ukrainy. W 2022 r. przeprowadzono 4557 granicznych kontroli przesyłek tego drewna (w imporcie do Unii i tranzycie przez terytorium UE).
456 przesyłek zostało uznanych za niespełniające wymagań przepisów
W wyniku granicznej kontroli fitosanitarnej, 456 przesyłek zostało uznanych za niespełniające wymagań przepisów i dla nich wystawione zostały decyzje zakazujące wprowadzenia przesyłek na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dla porównania w 2021 roku zakazano wwozu 331 przesyłek).
Przyczynami zakwestionowania przesyłek były m.in.: brak świadectwa fitosanitarnego lub świadectwo nieprawidłowe, brak rejestracji importera w systemie TRACES NT, niezgodność z wymogami fitosanitarnymi, zawartość w przesyłce towarów zakazanych w imporcie do Unii (np. ziemia, ziemniaki, rośliny do sadzenia: Vitis – winorośl, i in.), niezgodność opakowań drewnianych ze standardem ISPM 15 (jest to międzynarodowa norma w sprawie środków fitosanitarnych, która została opracowana w ramach Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin. Określa ona zasady wykonywania zabiegów i znakowania opakowań drewnianych i drewna mocującego, powszechnie wykorzystywanych w transporcie/obrocie międzynarodowym wszelkim towarami.
Obecność agrofagów wykryto w 20 przesyłkach, były to m.in.: nicień Bursaphelenchus mucronatus oraz żywe larwy żerdzianek (Monochamus spp.) w opakowaniach drewnianych pochodzących z Białorusi, żywe larwy szkodników w opakowaniach drewnianych pochodzących z Federacji Rosyjskiej i Białorusi, wirus wyboistości owoców pomidora (Tomato brown rugose fruit virus) w nasionach pomidora pochodzących z Chin, wiroid wrzecionowatości bulw ziemniaka (Potato spindle tuber viroid) również w nasionach pomidora pochodzących z Chin.
Źródło i fot.: PIORiN
