Z badań GUS wynika, że w 2018 roku w porównaniu do 2017 roku zmniejszyła się powierzchnia upraw rolnych, a zwiększyła się powierzchnia gruntów ugorowanych. To zmiany wynikające przede wszystkim z realizacji Wspólnej Polityki Rolnej i z koniunktury w rolnictwie.
W ubiegłym roku, podobnie jak w 2017 roku, gospodarstwa rolne zajmowały 16,4 mln ha gruntów. W gospodarstwach indywidualnych znajdowało się około 15,1 mln ha gruntów, natomiast gospodarstwa rolne osób prawnych i jednostek niemających osobowości prawnej posiadały około 1,3 mln ha ogólnej powierzchni gruntów.
– W 2018 roku liczba gospodarstw rolnych posiadających użytki rolne wyniosła ok. 1 425 tys. tj. o 1,4 proc. więcej w porównaniu z rokiem ubiegłym. Gospodarstw posiadających powierzchnię powyżej 1 ha użytków rolnych było ok. 1 401 tys., w tym ok. 1 180 tys. posiadających powierzchnię zasiewów – czytamy w raporcie GUS.
Przeciętna powierzchnia użytków rolnych w poszczególnych grupach obszarowych użytków rolnych przypadająca na 1 gospodarstwo rolne utrzymała się na poziomie zbliżonym do roku ubiegłego. W gospodarstwach dużych posiadających od 300 do 500 ha użytków rolnych nastąpił wzrost przeciętnej powierzchni o 5,85 ha. W grupie gospodarstw posiadających od 500 do 1000 ha użytków rolnych odnotowano spadek przeciętnej powierzchni o 11,37 ha a w grupie 1000 ha i więcej również spadek o 63,63 ha.
Z danych GUS wynika, że w 2018 roku zmniejszyła się powierzchnia upraw trwałych (o 8,3 proc.), łąk trwałych (o 1,5 proc.) oraz lasów i gruntów leśnych w gospodarstwach rolnych (o 4,5 proc.). Zwiększyła się natomiast powierzchnia gruntów ugorowanych ( o 19,6 proc.). Istotne zmiany nastąpiły także w strukturze zasiewów: zmniejszyła się powierzchnia uprawy ziemniaków (o 9,4 proc.) i rzepaku ozimego. Na podobnym poziomie pozostały zasiewy zbóż i rzepaku.
W ogólnej powierzchni użytków rolnych największy był udział powierzchni zasiewów i wynosił 73,8 proc., udział powierzchni łąk trwałych wynosił 18,8 proc., a pastwisk trwałych – 2,7 proc. Powierzchnia gruntów ugorowanych stanowiła 1,2 proc. ogólnej powierzchni użytków rolnych. Udział powierzchni upraw trwałych wynosił 2,4 proc., natomiast powierzchni ogrodów przydomowych 0,2 proc. Użytki rolne w gospodarstwach indywidualnych wyniosły 13,5 mln ha, tj. 92,2 proc. ogólnej powierzchni użytków rolnych.
Powierzchnia zasiewów w 2018 r. wyniosła ok. 10,8 mln ha i była zbliżona do powierzchni ubiegłorocznej. W gospodarstwach indywidualnych znajdowało się w użytkowaniu 91,2 proc. powierzchni zasiewów ogółem (ok. 9 878 tys. ha). W 2018 r. ogólna liczba gospodarstw zajmujących się uprawą ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych wyniosła ok. 1 195 tys. (83,8 proc. ogólnej liczby gospodarstw rolnych), tj. na poziomie zbliżonym do roku ubiegłego. Największą grupę upraw w powierzchni zasiewów stanowią zboża, zajmujące 72,1 proc. ogólnej powierzchni zasiewów, a następnie uprawy roślin przemysłowych – 10,6 proc. i pastewnych – 9,4 proc. Powierzchnia zasiewów zbóż ogółem wyniosła ok. 7,8 mln ha i była większa o 0,2 mln ha od powierzchni z roku ubiegłego. Uprawę zbóż prowadziło ponad 1,1 mln gospodarstw rolnych.
Powierzchnia zasiewów zbóż
Powierzchnia uprawy zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wyniosła ponad 7,1 mln ha. W strukturze uprawy zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi utrzymuje się nadal tendencja wzrostu udziału powierzchni zasiewów zbóż intensywnych. Największą powierzchnię uprawy w ogólnej powierzchni zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi zajmuje pszenica – 34,2 proc., a następnie pszenżyto 18,3 proc.
Powierzchnia uprawy ziemniaków
Powierzchnia uprawy ziemniaków w 2018 r. wyniosła ok. 291 tys. ha (bez powierzchni uprawy ziemniaków w ogrodach przydomowych) i zmniejszyła się w stosunku do 2017 r. o ok. 30 tys. ha (o 9,3 proc.). W powierzchni zasiewów ogółem areał uprawy ziemniaków stanowił 2,7 proc. – o 0,3 proc. mniej w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Powierzchnia uprawy strączkowych
Powierzchnia uprawy strączkowych na ziarno w 2018 roku wyniosła ok. 269 tys. ha. Strączkowe na ziarno uprawiane były w ok. 98 tys. gospodarstw rolnych i stanowiły 2,5 proc. ogólnej powierzchni upraw.
Powierzchnia uprawy roślin przemysłowych
Rośliny przemysłowe uprawiano na powierzchni ok. 1 145 tys. ha, w porównaniu z danymi z 2017 r. jest to mniej o ok. 52 tys. ha (o 4,3 proc.). Zmniejszenie powierzchni uprawy roślin z grupy przemysłowych jest wynikiem zmniejszenia powierzchni uprawy rzepaku i rzepiku ozimego o 69 tys. ha (o 7,6 proc.).
Powierzchnia zasiewów roślin pastewnych
Powierzchnia zasiewów roślin pastewnych (łącznie z mieszankami zbożowo-strączkowymi na ziarno) wyniosła ok. 1014 tys. ha, co stanowiło 9,4 proc. ogólnej powierzchni zasiewów. Obserwuje się tendencję ograniczania powierzchni uprawy roślin pastewnych. W porównaniu z 2017 r. powierzchnia uprawy roślin pastewnych zmniejszyła się o ok. 31 tys. ha, tj. o 3,0 proc. Zmniejszenie powierzchni uprawy roślin pastewnych nastąpiło, między innymi, w wyniku zmniejszenia powierzchni uprawy motylkowych pastewnych na zielonkę (o 20,0 proc.), a także strączkowych pastewnych na zielonkę (o 18,0 proc. ).
W 2018 r. powierzchnia zasiewów roślin zaliczanych do grupy pozostałe wyniosła ok. 303 tys. ha, co stanowiło 2,8 proc. ogólnej powierzchni zasiewów.
Uprawy trwałe
Uprawy trwałe w gospodarstwach rolnych zajmowały ok. 353 tys. ha, co stanowiło 2,1 proc. użytków rolnych ogółem. Uprawy trwałe prowadziło ok. 150 tys. gospodarstw rolnych. Gospodarstwa posiadające od 3 do 20ha użytków rolnych posiadały ok. 63 proc. powierzchni upraw trwałych w całej grupie tych upraw i stanowiły one 57 proc. gospodarstw posiadających uprawy trwałe. Największą grupę w uprawach trwałych stanowiły plantacje drzew i krzewów owocowych – 87,3 proc., następnie szkółki drzew i krzewów owocowych -6,6 proc. Wiklina zajmowała 1,3 proc. powierzchni upraw trwałych a uprawy trwałe pod osłonami zajmowały 0,5 proc. wyżej wymienionej powierzchni.
Łąki trwałe
Łąki trwałe w gospodarstwach rolnych uprawiano na powierzchni ok. 2 754 tys. ha w ok. 900 tys. gospodarstw rolnych, a średnia powierzchnia łąk trwałych przypadająca na 1 gospodarstwo rolne wynosiła 3,06 ha. W gospodarstwach rolnych użytkujących od 5 do 50 ha użytków rolnych znajdowało się 60,5 proc. ogólnej powierzchni łąk trwałych co stanowiło 48,9 proc. liczby gospodarstw posiadających łąki. Gospodarstwa indywidualne użytkowały 96,4 proc. powierzchni łąk trwałych. Łąki trwałe znajdowały się w ok. 898 tys. gospodarstw indywidualnych i zajmowały powierzchnię ok. 2 695 tys. ha. Średnia powierzchnia łąk trwałych przypadająca na 1 gospodarstwo indywidualne wyniosła 2,96 ha.
Pastwiska trwałe
Pastwiska trwałe w gospodarstwach rolnych wyniosły ok. 395 tys. ha i znajdowały się w ok. 116 tys. gospodarstw rolnych W użytkowaniu gospodarstw indywidualnych znajdowało się 99,3 proc. pastwisk trwałych. Pastwiska trwałe znajdowały się w ok. 115 tys. gospodarstw indywidualnych i zajmowały powierzchnię ok. 365 tys. ha. Średnia powierzchnia pastwisk trwałych przypadająca na 1 gospodarstwo indywidualne wyniosła 3,16 ha.
Powierzchnia ogrodów przydomowych
Powierzchnia ogrodów przydomowych w gospodarstwach rolnych wyniosła ok. 28 tys. ha, posiadanie ogrodów przydomowych zadeklarowało ok. 233 tys. gospodarstw rolnych.
Powierzchnia gruntów ugorowanych
Powierzchnia gruntów ugorowanych (łącznie z powierzchnią upraw na przyoranie uprawianych w plonie głównym) w gospodarstwach rolnych wynosiła ok. 180 tys. ha i stanowiła 1,2 proc. powierzchni użytków rolnych. Grunty ugorowane występowały w ok. 91 tys. gospodarstw rolnych.
Powierzchnia pozostałych użytków rolnych w gospodarstwach rolnych wyniosła ok. 129 tys. ha i stanowiła 0,9 proc. powierzchni użytków rolnych. Powierzchnia pozostałych użytków rolnych znajdowała się w ok. 67 tys. gospodarstw rolnych.
Redakcja AgroNews, na podst. GUS, fot. Kamila Szałaj
