Po serii medialnych doniesień i licznych pytań ze strony opinii publicznej, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wydał oficjalne oświadczenie dotyczące sprawy sprzedaży działki w miejscowości Zabłotnia, leżącej na obszarze planowanej inwestycji Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK). Instytucja jednoznacznie podkreśla: obecnie nie ma podstaw prawnych do wykonania prawa odkupu nieruchomości.
KOWR wyjaśnia: od 2010 roku brak ustawowego prawa odkupu
Jak przypomina KOWR, od marca 2010 roku, po wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. K 8/08), Ośrodek – wcześniej działający jako Agencja Nieruchomości Rolnych – nie posiada już ustawowego prawa odkupu nieruchomości rolnych.
Oznacza to, że KOWR nie może samodzielnie i automatycznie odzyskać działki sprzedanej wcześniej z zasobu Skarbu Państwa.
Obecnie instytucja może korzystać wyłącznie z umownego prawa odkupu, które jest wpisywane do konkretnych umów sprzedaży na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Takie prawo obowiązuje maksymalnie przez pięć lat od daty transakcji, i może zostać uruchomione jedynie w określonych przypadkach.
Kiedy KOWR może skorzystać z prawa odkupu?
Zgodnie z obowiązującymi umowami, KOWR ma prawo odzyskać nieruchomość lub jej część, jeśli spełniona zostanie jedna z tzw. przesłanek umownych. Dotyczą one m.in. sytuacji, gdy:
- zmieniło się przeznaczenie działki z rolnego na inne, np. po uchwaleniu nowego planu zagospodarowania,
- gmina rozpoczęła prace nad zmianą studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego,
- władze lokalne lub administracja rządowa wszczęły postępowanie wywłaszczeniowe,
- na terenie nieruchomości odkryto złoża surowców naturalnych, wcześniej nieujawnione,
- właściciel sprzedał lub zamierza sprzedać działkę dalej.
W każdym z tych przypadków Dyrektor Generalny KOWR może złożyć oświadczenie o wykonaniu prawa odkupu, czyli odzyskaniu nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa.
W sprawie Zabłotni – brak podstaw do działania
Jak poinformował KOWR, żadna z powyższych przesłanek nie zaistniała w przypadku działki w Zabłotni, o której głośno zrobiło się w kontekście planowanej inwestycji CPK.
Oznacza to, że obecnie Ośrodek nie ma podstaw prawnych do przejęcia nieruchomości.
– Zgodnie z posiadanymi informacjami, nie wystąpiły przesłanki umożliwiające realizację umownego prawa odkupu. W przypadku ich zaistnienia, KOWR zareaguje niezwłocznie – podkreślono w komunikacie instytucji.
Jasny komunikat w cieniu kontrowersji
Oświadczenie KOWR ma uspokoić opinię publiczną po pojawiających się spekulacjach, jakoby państwowa instytucja miała możliwość odzyskania gruntów sprzedanych w rejonie planowanego CPK.
Sprawa działki w Zabłotni wywołała emocje, zwłaszcza w kontekście doniesień o zakupach gruntów w rejonie przyszłego lotniska przez osoby prywatne i spółki powiązane z samorządem lub biznesem.
KOWR podkreśla: działamy zgodnie z prawem
Instytucja zapewnia, że każda transakcja sprzedaży nieruchomości z zasobu Skarbu Państwa jest szczegółowo monitorowana, a zapisy umowne dotyczące prawa odkupu są stosowane zgodnie z obowiązującymi przepisami.
– KOWR podejmuje wszelkie działania, by zabezpieczyć interes Skarbu Państwa i polskiego rolnictwa – czytamy w komunikacie.
Na ten moment sprawa Zabłotni pozostaje formalnie zamknięta, a prawo odkupu – niewykonalne z braku przesłanek. Jeśli jednak sytuacja planistyczna w gminie ulegnie zmianie, KOWR zapowiada, że zareaguje natychmiast.
