Dobiegają końca konsultacje zmian „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”. W obecnej wersji Programu wprowadzono między innymi propozycję zmian od dawna postulowaną przez Wielopolską Izbę Rolniczą, czyli bardziej elastyczne podejście do ustalania wiosennych terminów wysiewu nawozów.
Jak wiadomo rolnictwo jest w ogromnej mierze uzależnione od warunków klimatycznych, a te podlegają coraz gwałtowniejszym zmianom. W projekcie uwzględniono analizę indeksów klimatycznych, dzięki czemu sformułowano kilku zasadniczych wniosków, m.in.:
- wg scenariuszy klimatycznych prognozowany jest wzrost temperatury średniej, a największe zmiany są prognozowane w miesiącach zimowych (grudzień, styczeń, luty) oraz letnich (czerwiec, lipiec, sierpień);
- nastąpi wydłużenie okresu wegetacyjnego;
- częstotliwość występowania temperatur ekstremalnych ulegnie zmianie zarówno w okresie letnim, jak i w okresie zimowym, a skutki w różnym stopniu dotkną przeważający obszar kraju;
- prognozowany jest wzrost liczby dni upalnych i spadek liczby dni przymrozkowych i mroźnych;
- w przypadku opadów przewiduje się wzrost rocznej ich sumy oraz zmianę rocznego rozkładu opadów w miesiącach luty – marzec. Średnia suma opadów, może pozostać na tym samym poziomie, jednak będzie to spowodowane głównie wzrostem dni z opadem nawalnym. Prognozowany jest również spadek liczby dni z pokrywą śnieżną i spadek grubości pokrywy śnieżnej.
Wszystkie te czynniki prowadzą do zmian w rozwoju roślin i przesunięcie faz fenologicznych, a tym samym wymagają zmiany w podejściu do prowadzenia upraw. Wprowadzenie elastycznego terminu wiosennego nawożenia pozwoli na odpowiednie dobranie terminu stosowania nawozów zawierających azot, co jest istotnym czynnikiem plonotwórczym.
Rekomendowaną formą zmiany obowiązujących zapisów Programu działań było wykorzystanie wskaźnika przekroczenia wartości progowych sumy temperatur warunkujących rozpoczęcie fizjologicznych i metabolicznych zmian w zakresie wzrostu i rozwoju roślin. Jako termin rozpoczęcia stosowania nawozów azotowych mineralnych oraz płynnych i stałych nawozów naturalnych zaproponowano datę przejścia średniej dobowej temperatury powietrza przez próg: 3°C – dla roślin zasianych jesienią oraz 5°C – dla pozostałych gatunków roślin. Jako przejście przez próg danej temperatury należy wskazać termin, w którym przez 5 dni następujących po sobie, każdego dnia, średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 3°C lub termin, w którym przez pięć dni następujących po sobie, każdego dnia średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 5°C.
Wykazy powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3 °C i powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 5 °C, określi na podstawie codziennie publikowanych ogłoszeń na swojej stronie internetowej w okresie 1 lutego – 28/29 lutego Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy.
W przypadku lokalizacji gospodarstwa na terenie 2 powiatów, terminem rozpoczęcia nawożenia jest termin określony dla powiatu, z większym udziałem procentowym powierzchni gospodarstwa w tym powiecie w stosunku do całkowitej powierzchni tego gospodarstwa.
Opracowanie:
Paweł Dopierała
WIR
