Ubezpieczanie upraw rolnych i zwierząt gospodarskich z dopłatą państwa. Rolnik pyta ekspert odpowiada

W rolnictwie, ubezpieczenia obowiązkowe były od zawsze, ale po transformacji   w 1990 roku pozostawiono dwa podstawowe ubezpieczenia obowiązkowe:

·    ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego, zwane  „ubezpieczeniem OC rolników";
·    ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych, zwane dalej „ubezpieczeniem budynków rolniczych".
Natomiast od 2008 roku wprowadzono pilotażowo obowiązkowe ubezpieczenie upraw w  związku z wprowadzanymi regulacjami unijnymi ograniczającymi od 2010 roku pomoc państwa dla poszkodowanych w wyniku klęsk żywiołowych tylko dla tych rolników, którzy będą posiadali polisę obowiązkowego ubezpieczenia 50% wartości swojej produkcji:  
·    obowiązkowe  ubezpieczenie minimum 50% areału upraw od chociażby  jednego zdarzenia losowego zwane „ubezpieczeniem upraw” można wykupić z dopłatą państwa do składki, która wynosi nawet 50%  jej wysokości. Warunki i wysokość  dopłat są uregulowane ustawą z dnia 7 lipca 2005 r.  o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich ( DzU 150 poz.1249 z późn. zmianami).

Rolnik:  Jeżeli będę chciał ubezpieczyć cały areał  zasiewów,  mogę jako rolnik otrzymać dopłatę  tylko do połowy powierzchni  moich upraw, czy do całości?

dr inż. Elżbieta Wojciechowska-Lipka: Nie, dopłaty 50% do składki ubezpieczeń   upraw są przyznawane dla wszystkich rolników, którzy chcą ubezpieczyć swoją produkcję  w ramach ubezpieczenia obowiązkowego ubezpieczenia upraw i dobrowolnego ubezpieczenia upraw pod warunkiem, że składka nie przekroczy ustawowo określonych wielkości  do 3,5% sumy ubezpieczenia dla zbóż, kukurydzy, rzepaku jarego, rzepaku, ziemniaków lub buraków cukrowych, oraz do 5% dla rzepaku ozimego, warzyw gruntowych, chmielu, tytoniu, drzew i krzewów owocowych, truskawek lub roślin strączkowych od zasiewu lub wysadzenia do ich zbioru.  Uwaga!  W myśl przyjętego we wrześniu 2014 roku przez Radę Ministrów projektu jest szansa, że od stycznia 2015 roku dopłaty będą przysługiwały producentom rolnym w wysokości do 65 proc. składki z tytułu ubezpieczenia upraw, z zastosowaniem stawek taryfowych ubezpieczenia nawet jeżeli składka przekroczy 6%  sumy ubezpieczenia, przy  utrzymanym podziale 3,5i 5% sumy ubezpieczenia.

W przypadku ubezpieczeń dotowanych minister rolnictwa określa corocznie w drodze rozporządzenia do dnia 30 listopada, maksymalne sumy ubezpieczenia dla poszczególnych upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na rok następny w odniesieniu do zaplanowanej w budżecie kwoty przeznaczonej na dopłaty  do składek.

Rolnik: Czym różnią się  obowiązkowe i dobrowolne ubezpieczenia upraw z dopłatami do składki z budżetu państwa?

dr inż. Elżbieta Wojciechowska-Lipka: Bardzo dobre pytanie, bo wszędzie mówi się tylko o obowiązkowym ubezpieczeniu upraw, a właściwie o obowiązku ubezpieczenia polowy areału upraw od minimum jednego ryzyka spośród wyszczególnionych pięciu.

Za brak ubezpieczenia  50% areału rolnik powinien zapłacić karę w wysokości 2 euro za każdy – nie ubezpieczony hektar upraw. Opłacona kara nie zwalnia z obowiązku wykupienia polisy ubezpieczania do 50% całego areału upraw w gospodarstwie. Ponadto brak takiej polisy uniemożliwi rolnikowi poszkodowanemu w wyniku klęsk żywiołowych, otrzymanie pełnej pomocy ze strony państwa czy Unii Europejskiej. Chyba że dwa zakłady ubezpieczeń obsługujące sprzedaż polis dotowanych odmówią pisemnie rolnikowi ubezpieczenia upraw.

Rolnik: Na jaki okres musi być zawarta polisa obowiązkowego i dobrowolnego ubezpieczenia upraw z dopłatami do składki z budżetu państwa?

dr inż. Elżbieta Wojciechowska-Lipka: Ubezpieczenie, tak jak wszystkie ubezpieczenia obowiązkowe, jest zawierane na okres 12 miesięcy, chociaż ochrona ubezpieczeniowa obejmuje rośliny i ich plony od zasiewu lub wysadzenia do ich zbioru, a w przypadku plantacji wieloletnich do zbioru plonów, jedynie nasadzenia mogą być chronione przez cały rok. Zależy to jednakże od zakresu ochrony jaką rolnik wykupi, spełniając obowiązek ubezpieczenia upraw.

Rolniczka z mazowieckiego: Co to znaczy spełnić obowiązek ubezpieczenia? Proszę o pomoc.  Ubezpieczyłam 59 % areału upraw od jednego ryzyka – gradu – i otrzymałam z TUW TUW  polisę obowiązkowego ubezpieczenia upraw z dopłatą do składki na okres  od 02 czerwca 2013r. do 31 sierpnia 2013r. – czyli do zbiorów pszenicy i zakończenia owocowania truskawek (bo uprawy tych roślin  też zostały objęte ubezpieczeniem).  Taka polisa nie została uznana przez bank jako podstawa do udzielenia mi niskooprocentowanego kredytu klęskowego pomimo stwierdzonej przez Komisję Wojewody szkody (utraty prawie 100% plantacji truskawek)i co mam robić?

dr inż. Elżbieta Wojciechowska-Lipka: W myśl przepisów unijnych i krajowych spełniła Pani obowiązek ubezpieczenia. Jednakże termin ubezpieczenia  wpisywany na polisach jest bardzo kontrowersyjny. Poniżej przedstawiam okres wegetacji roślin objętych ubezpieczeniem obowiązkowym upraw, początek ochrony i okres odpowiedzialności ubezpieczyciela:

Jak wynika z  zestawienia,  okres odpowiedzialności ubezpieczyciela  wynosi od 3 do 5-6 miesięcy, ale polisa powinna być wystawiona na okres 12 miesięcy. Jest to podstawowy wymóg  banków i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa by otrzymać kredyt preferencyjny lub inną pomoc ze strony państwa.

Rozbieżność w przepisach, którą Pani zasygnalizowała prowadzi do pozbawienia rolnika pomocy,  pomimo że wykupił polisę obowiązkowego ubezpieczenia upraw, ale np. od przymrozków wiosennych, czyli tylko na okres 2,5 miesiąca. I chociaż wywiązał się z zobowiązania,  to z formalnego punktu widzenia (zapis o 12 m-cach) nie spełnił obowiązku. Myślę, że dobrze byłoby zainteresować tymi rozbieżnościami w przepisach Ministerstwo Rolnictwa i ARiMR  by uregulować jednoznacznie  te zapisy. 

Więcej informacji o kredytach, ubezpieczeniach i leasingach w najnowszym numerze Gazety Interaktywnej AgroNews:

Redakcja AgroNews