Plantatorzy czarnej porzeczki nie składają broni. Pod przetwórniami, do których oddają swoje owoce, organizują protesty. Ich zdaniem to jedyny sposób, by zmusić zakłady do rozmów.
![\"rolnictwo,](\"/wp-content/uploads/files/Image/owoce_warzywa/700_dauta_adamiak_5337.JPG\")
Kilka dni temu producenci czarnej porzeczki pikietowali w Morszkowie niedaleko Sokołowa Podlsakiego. To właśnie tam mieści się największa w Europie chłodnia owoców – Real SA. I podobnie jak w innych rejonach kraju skupuje ona czarną porzeczkę po 35 groszy za kilogram.
Pod chłodnią zebrała się grupa około 50 protestujących. Podczas rozmów z prezesem usłyszeli oni, że jeśli chcą otrzymywać wyższe ceny skupu, powinni wykasować 30 proc. plantacji.
Rzeczywiście, problem nadpodaży czarnej porzeczki pojawiał się już w latach ubiegłych. Jednak ten rok zapowiada się znacznie skromniej. Po pierwsze jest mniej nasadzeń, po drugie wystąpiła susza, a po trzecie wielu plantatorów nie zbiera swoich owoców i zostawia je na krzakach. Krajowe Stowarzyszenie Plantatorów Czarnych Porzeczek już zredukowało prognozy zbiorów z 98 tys. ton na 80 tys. ton. A mimo to przetwórnie nadal proponują plantatorom bardzo niskie ceny.
– W tej chwili jestem na skraju bankructwa! Wszystkie pieniądze, co miałem, zainwestowałem w tym roku w opryski i nawozy, licząc, że ten rok będzie lepszy niż ubiegły – napisał do nas Pan Rafał, jeden z uczestników protestu pod Realem.
W podobnej sytuacji jest większość plantatorów czarnej porzeczki. Utrzymanie plantacji na dobrym poziomie oraz walka z chorobami i szkodnikami są kosztowne. Dodatkowo w tym sezonie na wielu plantacjach wystąpił wzmożony atak mszyc i pryszczarka. Dlatego ich właściciele musieli przeznaczyć więcej pieniędzy na środki ochrony roślin niż zazwyczaj.
Czytaj także:
Czarna porzeczka, czarna rozpacz. Przetwórnie dały dramatyczne ceny
Plantatorzy czarnej porzeczki walczą z przetwórniami. Zawiązali Komitet Protestacyjny
Sadownicy, dopatrując się zmowy cenowej przetwórni, zapowiadają kolejne protesty. We środę w miejscowości Kózki koło Siemiatycz zablokują krajową „19”.
Podobne protesty odbyły się także w ubiegłym roku. Wtedy za kilogram czarnej porzeczki przetwórnie płaciły 60 gr. Dlatego rząd wyciągnął pomocną dłoń i uruchomił pomoc de minimis. Plantatorzy dostali wówczas wsparcie w wysokości 410 zł do hektara. Czy tak będzie również w tym roku?
Recepta na niskie ceny
Zarówno przedstawiciele ministerstwa rolnictwa, jak i ARiMR podkreślają, że sytuację plantatorów czarnej porzeczki może uratować lepsze zorganizowanie się. Dlatego zachęcają ich do zrzeszania się w organizacjach producentów, które pełnią m.in. rolę stabilizującą na rynku owoców i warzyw.
– Głównym ich celem jest umacnianie pozycji rynkowej producentów. Podmioty te mogą efektywnie planować produkcję, tak aby dostosować ją do popytu, zarówno pod względem ilości jak i jakości. Ponadto, koncentrując podaż stają się odpowiednio dużymi partnerami dla zakładów przetwórczych reprezentujących duży popyt. W takich relacjach organizacje producentów mają realny wpływ na poziom cen, które uzyskują za dostarczane do przetwórstwa produkty. Podmioty te, posiadając osobowość prawną, mogą być stroną w kontraktach zawieranych bezpośrednio z zakładami przetwórczymi – tłumaczy nam Dariusz Mamiński, Radca Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
I dodaje, że w celu zachęcenia do zrzeszania się producentów w tego typu podmiotach, w przepisach UE w ramach wspólnej organizacji rynków produktów rolnych WPR przewidziano wsparcie finansowe na dofinansowanie realizowanych przez organizacje producentów programów operacyjnych.
– Pomoc przyznawana tym podmiotom może wynosić 4,1% wartości produkcji sprzedanej przez daną organizację producentów. Pułap ten może zostać zwiększony do 4,6 %, jeśli organizacja realizuje środki zarządzania kryzysowego. Wsparcie to jest ograniczone do 60% założonego przez organizacje funduszu operacyjnego – wyjaśnia Mamiński.
Rzeczywiście, choć Polska jest w czołówce producentów czarnej porzeczki na świecie, ten segment produkcji owocowej należy do najmniej zorganizowanych w kraju.
Kamila Szałaj, fot. Danuta Adamiak
