Dobiegła końca kampania składania wniosków obszarowych na 2023 rok. Rolnicy składali wnioski zgodnie z zupełnie nowymi zasadami, zawartymi w Krajowym Planie Strategicznym, będącym realizacją nowej Wspólnej Polityki Rolnej, bardzo mocno skoncentrowanej na ochronie klimatu i środowiska. Poniżej nasze bardzo wstępna analiza tego co się wydarzyło.
Według danych, które otrzymujemy z Wielkopolskiego Oddziału ARiMR, nasi rolnicy, na dzień 29 czerwca złożyli 101 182 wnioski, co stanowi 8,87% wniosków złożonych w całym kraju. Najwięcej wniosków, bo aż 146 270, złożono w województwie lubelskim, a najmniej czyli 16 300 w województwie lubuskim. Łącznie w Polsce, rolnicy złożyli 1 141 172 wnioski.
Zauważyć należy, że według ostatniego spisu rolnego, w 2020 r. w Wielkopolsce było 125 692 gospodarstw rolnych, co oznaczałoby, że nie wszyscy rolnicy złożyli wnioski o dopłaty.
Kluczową zmianą w obecnej kampanii była możliwość wnioskowania o finansowanie dobrowolnych działań na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt w ramach ekoschematów. W naszym województwie rolnicy zawnioskowali łącznie o 51 244 ekoschematy. Z posiadanych danych, nie wiemy natomiast ilu rolników o nie zawnioskowało, ponieważ ekoschematy można było łączyć z sobą. Według naszych szacunków, około 35-40% rolników zdecydowała się na taki ruch.
W ramach ekoschematów rolnicy z Wielkopolski zawnioskowali o 41 825 ekoschematów związanych z produkcją roślinną, w tym:
- 22 682 na międzyplony ozime/wsiewki śródpolowe
- 17 087 na wymieszanie obornika na gruntach ornych w przeciągu 12 h od jego aplikacji
- 16 273 na wymieszanie słomy z glebą
- 12 166 na uproszczone systemy upraw
- 5 039 na opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia
- 4 400 na stosowanie płynnych nawozów
- 1 033 na ekstensywne użytkowanie TUZ
- 634 na retencjonowanie wody na TUZ
- 452 na integrowaną produkcję rolniczą
- 327 na obszary z roślinami miododajnymi
- 104 na biologiczną ochronę upraw
Na dobrostan zwierząt, złożono łącznie 9 419 wniosków, w tym:
- 6 157 na opasy
- 4 152 na krowy mleczne
- 760 na tuczniki
- 754 na lochy
- 602 na krowy mamki
- 142 na konie
- 73 na owce
- 14 na brojlery
- 14 na indyki
- 13 na kozy
Co na gorąco, można powiedzieć o tej kampanii:
- Naszym zdaniem była ona nie do końca dobrze opracowana pod kątem przepisów wykonawczych. Ostateczne rozporządzenia ukazały się tuż przed dniem składania wniosków, a rozporządzenie dotyczące dobrostanu długo po tym terminie. Następowały zmiany zasad korzystania z ekoschematów, na zasadzie różnych interpretacji przepisów. Szczególnie dotyczyło to zdjęć geotagowanych, okresów zobowiązań dotyczących planu nawożenia czy uprawy uproszczonej, łączenia niektórych ekoschematów, pozostawiania lub nie słomy na polu. Ostatecznie przyjęte interpretacje wychodziły naprzeciw oczekiwaniom rolników i uwagom organizacji rolniczych i doradców, za co należy podziękować Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
- Kampania nie jest dokończona, ponieważ strona polska zgłosiła pakiet kolejnych zmian, w tym uproszczoną procedurę wnioskowania dla małych gospodarstw, do 5 ha, w tym roku. Zmiana ta oczekuje na aprobatę ze strony Komisji Europejskiej.
- Nasze analizy i kontakty z rolnikami wskazują, że nawet dobierając kilka ekoschematów, trudno im będzie osiągnąć pułap dopłat zbliżony do tego, który uzyskiwali w latach poprzednich.
- Największym beneficjentem tej kampanii są producenci bydła mlecznego oraz mięsnego. W tych gospodarstwach, które skorzystały z dopłat do podwyższonego dobrostanu oraz ekoschematów związanych z produkcją roślinną, poziom dopłat może być wyższy od zeszłorocznego.
- Cieszy spora ilość wniosków na uprawę uproszczoną. Jak twierdzą eksperci oraz rolnicy, taki system pozwala na poprawę jakości gleby oraz sprawdza się w kontekście suszy rolniczej.
- Martwi mała liczba wniosków na produkcję integrowaną czy też biologiczną ochronę upraw. Uważamy, że każdy rolnik powinien skorzystać z ekoschematu plan nawożenia.
Zatrzymany seryjny podpalacz, podpalał bele i sterty słomy, drewniane budynki i pustostany
W tej chwili jest czas na dogłębną analizę tego, co się wydarzyło. Zachęcamy Państwa do nadsyłania Waszych uwag do tej kampanii na adres mailowy: a.przepiora@wir.org.pl. Posłużą nam one do opracowania raportu, który przedstawimy MRiRW w celu poprawienia przepisów na kolejną kampanię wniosków obszarowych.
Źródło: WIR, Andrzej Przepióra
