Nawet niewielkie uszkodzenia  owoców lub ich brak w ofercie przez cały  rok mogą wyeliminować dostawcę z rynku. Dlatego zabezpieczanie plonu przed  skutkami niekorzystnych zjawisk atmosferycznych staje się ważnym wyzwaniem  dla naszych sadowników. 

Systemy antygradowe od ponad 30 lat z powodzeniem wykorzystywane są  w niektórych regionach Europy Zachodniej, a ostatnio stają się coraz popularniejsze w Polsce. Wysoka jakość i ciągłość dostaw to podstawowe wymagania stawiane przez odbiorców sadownikom i grupom producenckim.

Zachodzące zmiany klimatyczne spowodowały, że obecnie ponad 60% powierzchni upraw w Polsce w wysokim  lub bardzo wysokim stopniu narażonych  jest na występowanie gradobicia. Historycznie umiejscowione pasy gradowe  uległy w wielu przypadkach znacznym  przesunięciom i nie stanowią dziś dobrego wyznacznika przydatności terenu pod  nasadzenia sadownicze. 

Z siatką na grad

Najskuteczniejszym zabezpieczaniem  upraw przed gradem jest przykrycie ich  specjalnymi siatkami. Systemy antygradowe od ponad 30 lat z powodzeniem  wykorzystywane są w niektórych regionach Europy  Zachodniej, a ostatnio stają się coraz popularniejsze  w Polsce. Wydaje się, że  głównym ograniczeniem  ich powszechnego stosowania w naszych sadach  są stosunkowo wysoki  koszt oraz trudna sytuacja w branży.

Systemy ochrony przeciwgradowej

Na rynku dostępnych jest kilka systemów ochrony przeciwgradowej. Konstrukcja wykorzystywana do montażu  siatek powinna być nie tylko stabilna,  ale przede wszystkim wytrzymała. Podstawę konstrukcji, czyli podpory, mogą  stanowić drewniane pale, słupy  wykonane ze strunobetonu lub  stalowe profile − nowość na rynku.

Wymienione słupy posiadają zalety  (trwałość, elastyczność, łatwość w montażu), ale również wady (koszt).

W różnych regionach Europy proporcje ich  wykorzystywania są różne, spotyka się  także systemy mieszane (słupy brzeżne drewniane, pozostałe betonowe). 

Niezależnie od zastosowanych słupów  konstrukcja taka musi być odpowiednio  zaprojektowana i fachowo zamontowana, tak by w ekstremalnych warunkach  wytrzymała bardzo duże obciążenia. Jakiekolwiek półśrodki (nieodpowiednie  słupy, mniejsze kotwy, niewystarczająca  średnica lin, drutów) mogą być przyczyną przewrócenia się całej kwatery, łącznie z drzewami.

Wpływ koloru siatki na wybarwienie owocu

Wyniki badań naukowych z Europy  Zachodniej wskazują na gorsze wybarwianie się jabłek pod siatkami, szczególnie czarnymi. W roku 2016 przeprowadzone na Lubelszczyźnie badania nie  wykazały niekorzystnego wpływu siatki  krystalicznej na wybarwienie owoców  odmiany ‘Szampion Reno’ (tab.).

Jeżeli nadal chcemy być liderem w produkcji oraz liczącym się eksporterem jabłek na wymagające rynki, musimy dysponować owocami najwyższej jakości.  W związku z tym ochrona plonów przed  gradobiciem wydaje się koniecznością,  warto jednak poznać wpływ siatek na  wybarwienie różnych odmian w naszych  warunkach klimatycznych.

Dr Tomasz Lipa Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Sadownik i pracownik naukowy Katedry Sadownictwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Specjalista z zakresu agrotechniki i odmianoznawstwa. W pracy zawodowej łączy wiedzę teoretyczną z doświadczeniem zdobytym we własnym gospodarstwie.

Źródło: TSW 2017