Kukurydza to najważniejsze na świecie zboże paszowe, a powierzchnia jej upraw ciągle rośnie. W 2022 roku areał tej uprawy osiągnął 1,86 mln ha, w tym ponad 1 mln z przeznaczeniem na ziarno. Od czego zależy opłacalność kukurydzy na ziarno i na kiszonkę? Jak prowadzić uprawy w obliczu coraz większych niedoborów wody oraz zmieniającego się klimatu? Jedną z takich metod jest właściwy dobór odmiany, która poradzi sobie w trudnych i stresowych warunkach. Jak zatem wybrać odpowiednią odmianę? O to zapytaliśmy Rafała Sadowego – Dyrektora Działu Nasion z PUH „Chemirol” sp. z o.o.
Panie Rafale, od lat dynamicznie zwiększa się powierzchnia i produkcja kukurydzy w Polsce. W 2002 r. obsiewano nią ok. 0,5 mln ha, w 2010 r. było 0,7 mln ha. W minionym roku to ponad 1,8 mln ha! Z czego wynika tak duże zainteresowanie tą uprawą?
Rzeczywiście powierzchnia uprawy kukurydzy począwszy od 2012 roku systematycznie wzrasta. Okazuje się, że jest to bardzo uniwersalna uprawa, która sprawdza się przede wszystkim pod względem ekonomicznym. I ten czynnik przekonuje w głównym stopniu o jej wyborze. Kolejnym ważnym aspektem jest sytuacja polskich rolników. Z najnowszych danych wynika, że ponad 40% gospodarstw posiada dochody spoza działalności rolniczej. A to oznacza, że rolnicy szukają pracy poza gospodarstwem i tym samym na swoich polach wysiewają uprawy, które nie wymagają zbytnio zaangażowania czasowego. Ta sytuacja wpłynęła również na rynek usług, który dla kukurydzy jest bardzo dobrze rozwinięty oraz wysycony na poziomie lokalnym. Są firmy, które przygotowują stanowiska, wysiewają nasiona, ale także proponują zbiór i skup kukurydzy na ziarno. Takie kompleksowe rozwiązania również wpływają w istotnym stopniu na tak dużą popularność uprawy kukurydzy.
W ostatnim czasie dużo mówi się o tym, że kukurydza jest uprawą dla leniwych, niewymagających. Otóż chciałbym zaznaczyć, że jest to założenie bardzo mylne, gdyż zarówno technicznie jak i specjalistycznie jest to bardzo wymagająca uprawa. Choć rzeczywiście zaangażowanie czasowe po okresie wiosennym, kiedy mamy już wykonane zabiegi agrotechniczne jest bardzo małe.
Który z kierunków użytkowania kukurydzy jest w kraju popularniejszy? Na ziarno, czy na kiszonkę?
Kukurydza kiszonkowa jest ściśle związana z pogłowiem bydła i ta ilość pogłowia jest w miarę stabilna. Dzięki rosnącemu zainteresowaniu uprawą kukurydzy, o którym mówimy od roku 2012, dotyczy to przede wszystkim kukurydzy ziarnowej. Ta forma użytkowania dominuje i wynosi 1,2 mln areału w Polsce.
Na mapie Polski wyraźnie wyróżniają się obszary, na których rolnicy wysiewają kukurydzę w ogromnych ilościach. Według deklaracji składanych przez producentów rolnych do ARiMR królową kukurydzy jest Wielkopolska, za nią Mazowsze i Podlasie. Dlaczego właśnie w tych regionach wysiewa się najwięcej kukurydzy i jakie odmiany sprawdzają się na tych glebach?
Wielkopolska, Mazowsze i Podlasie to obszary, w których mamy najbardziej skoncentrowaną hodowlę bydła, w związku z tym zapotrzebowanie na pasze jest bardzo duże. Oprócz tego w tych województwach mamy bardzo zróżnicowane klasy ziem z przewagą stanowisk o niższym potencjale produkcyjnym, o niskich zasobnościach. Kukurydza jest rośliną, która dobrze sprawdza się w takich warunkach.
Jeśli chodzi o wybór odmian, niezwykle ważną rzeczą jest w przypadku trudnych stanowisk, aby zastosować złotą zasadę, czyli sieje to, co mi wychodzi najlepiej. Stanowiska trudne z góry będą ograniczały potencjał plonowania i nie każde odmiany są w stanie sprostać pojawiającym się stresom. W naszym portfolio znajduje się kilka produktów, posiadających odpowiednie cechy, które sprawdzają się w takich sytuacjach od kilku lat. Rekomenduję Państwu przede wszystkim odmiany, takie jak: RGT Metropolixx z grupy wczesnej o FAO 230, która sprawdza się nam od wielu sezonów, w grupie średniowczesnej natomiast odmiany Luigi SC oraz LG 31.256. Na rynku kukurydzy znajduje się mnóstwo produktów i niezwykle ważne jest, aby potrafić dobrze wybrać.
Zdolność kukurydzy do radzenia sobie z występującymi w naszym kraju letnimi okresami suszy, to największe wyzwanie dla hodowców. Rok 2022 jest kolejnym, w którym temperatury są wyższe od średniej wieloletniej. Do tego dochodzi brak opadów. Na jakie odmiany kukurydzy postawić, by w suchych latach zebrać przyzwoity plon? Które odmiany poradziły sobie najlepiej w tym sezonie?
Ubiegły rok był bardzo trudny szczególnie w rejonie Polski zachodniej w województwie lubuskim, częściowo dolnośląskim, wielkopolskim, ale również w kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim. Niestety wysoka fala upałów, która wystąpiła w lipcu w okresie gdy kukurydza była w fazie generatywnej, czyli wyrzucania wiechy, pylenia oraz dojrzałości znamion spowodowała, że wielu producentów doświadczyło na swoich uprawach bardzo silnego ograniczenia zaziarnienia kolb lub w niektórych bardzo ekstremalnych sytuacjach braku kolby na roślinach. Co w tym przypadku zrobić? Tak naprawdę nie jesteśmy w stanie zabezpieczyć się przed takimi skutkami. Jeśli mówimy o ekstremalnych suszach nie mamy możliwości tego przewidzieć na etapie wyboru odmian do siewu. Dlatego bardzo ważnym czynnikiem jest prawidłowa agrotechnika – przygotowanie stanowiska i nawożenie.
W sezonie 2022 oprócz naszego flagowego projektu „Idę po rekord” wspólnie z naszymi klientami realizowaliśmy projekt pt. „Złoto z pola”. W ramach tego programu oferujemy 8 odmian, które wykazywały się bardzo wysoką stabilnością plonowania i w tych bardzo trudnych warunkach potrafiły osiągnąć rezultaty nieodbiegające od średnich wieloletnich. Są to odmiany: SM Pokusa, LG 31.256, P8812, Grigri CS, RGT Metropolixx, ES Yakari, P7043, Mas431B. Siedem odmian ziarnowych i jedna kiszonkowa, które w tak trudnym roku wyróżniły się bardzo wysokim potencjałem oraz wyrównanym i wiernym plonowaniem. Nadmienię jeszcze, że w ramach projektu „Złoto z pola” szeroko testowaliśmy odmiany na naszych platformach doświadczalnych, a także prowadziliśmy monitoring zbioru odmian u naszych klientów. W ten sposób wybraliśmy te, które w tych bardzo trudnych warunkach ubiegłego sezonu sprawdziły się najlepiej. To są właśnie odmiany z logiem „Złoto z pola”.
Chciałbym przede wszystkim zwrócić Państwa uwagę na odmianę Grigri CS FAO 250, która w poprzednim sezonie nadzwyczaj dobrze plonowała osiągając 8-10 t/ha nawet w trudnych obszarach dotkniętych suszą. Natomiast w rejonach, gdzie przebieg pogody był w miarę dobry plony sięgały 14-15 ton z ha.
Producenci kukurydzy potrzebują nowych odmian, które sprawdzą się w trudnych warunkach zmian klimatycznych i złagodzą skutki stresu wynikającego z niedoboru wody w glebie. Jakimi parametrami powinny się cechować odmiany, które mają szansę poradzić sobie z coraz bardziej ekstremalnymi warunkami podczas wegetacji? Co zrobić, żeby uzyskać możliwie największy plon kukurydzy?
Jeżeli nastawiamy się na produkcję w trudnych warunkach agrotechnicznych niezwykle ważne jest, aby eliminować wszelkie niedociągnięcia oraz błędy pojawiające się w agrotechnice od pierwszego etapu, czyli przygotowania gleby. To jest klucz, aby nie prowokować dodatkowego stresu w kolejnych fazach wzrostu. Nie możemy podchodzić do uprawy kukurydzy jako uprawy dla leniwych, gdzie można się spóźnić, nie dostarczyć na czas odpowiednich składników pokarmowych, czy odpowiednio nawozić. Niezwykle ważnymi czynnikami ograniczającymi późniejszy stres roślinie jest termin siewu oraz czy temperatura gleby w trakcie siewu. Dodatkowo zwracajmy uwagę na typ ziarna: flint czy dent. Ważna jest także lustracja stanowiska – określenie zasobności w wodę, predyspozycji gleby do szybkości ogrzewania. Te wszystkie czynniki mają niebagatelne znaczenie i jeżeli chcemy osiągnąć dobry rezultat w trudnym roku, produkcja kukurydzy musi być pozbawiona elementarnych błędów agrotechnicznych. Te błędy będą mściły się w postaci obniżonego plonowania, a w konsekwencji mniejszym zyskiem rolnika.
Oprócz tego, że prowadzimy agrotechnikę na właściwym poziomie niezwykle ważne jest, aby wiedzieć, jakie odmiany sprawdzały się w trudnych latach. Z jednej strony mamy produkty cieszące się od wielu lat dużą popularnością, ale mamy też nowości, które po trudnym roku potwierdziły swój potencjał dając satysfakcjonujący plon, w ekstremalnych warunkach klimatycznych. Taką odmianą jest LID2020C, która w 2022 roku w badaniach COBORU osiągnęła jedne z najlepszych rezultatów w grupie średniowczesnej.
Wybranie odpowiedniej odmiany to jeden z kluczowych etapów do osiągnięcia sukcesu w uprawie kukurydzy. Można samemu prześledzić dostępne materiały na temat odmian lub też zwrócić się do Doradców Klienta firmy PUH „Chemirol” sp. z o.o., którzy przygotują odpowiednią rekomendację, dedykowaną konkretnemu stanowisku.
Dziękuję za rozmowę.
