Przedłuża się trwająca na rynku trzody chlewnej zapaść cenowa. Dotyczy ona praktycznie wszystkich krajów członkowskich UE, w których trzoda chlewna odgrywa ważną rolę.
Tuczniki w Polsce znów staniały. W ubiegłym tygodniu cena skupu żywca spadła poniżej 4 zł/kg! Z kolei w klasie E w drugiej dekadzie stycznia stawki spadły z 5,90 do 5,60 zł/kg. Teraz mamy obniżki o kolejne 20 gr – do poziomu 5,40 zł/t. Skala tych spadków przeraża hodowców świń. Nic dziwnego, wszak od wielu miesięcy dokładają oni do interesu, a część z nich już zrezygnowała z hodowli trzody albo przestawiła się na tucz nakładczy lub na produkcję prosiaków dla korporacji. Co gorsza, w porównaniu do poprzednich „dołów świńskich”, temu obecnemu towarzyszy gwałtowny wzrost kosztów produkcji, a szczególnie zbóż, pasz oraz nośników energii. Ten wzrost jest tylko w niewielkim stopniu rekompensowany spadkiem cen importowanych warchlaków.
Zła sytuacja cenowa na rynku trzody chlewnej może jeszcze potrwać
Przyczyny tego stanu rzeczy są ciągle te same. Czkawką odbija się zatrzymanie importu wieprzowiny przez Chiny, które szybko zmierzają do osiągnięcia samowystarczalności w tym zakresie. Ostatnio nawet powrócono tam do stosowania ceł na importowaną wieprzowinę. W związku z tym zła sytuacja cenowa na rynku trzody chlewnej może jeszcze potrwać. W szczytowym okresie kraje członkowskie eksportowały do Chin i innych krajów azjatyckich nawet 30% swojej produkcji. To pokazuje skalę nadwyżki wieprzowiny, z którą Europa musi sobie poradzić. Nie bez znaczenia jest również niewielki ale jednak spadek spożycia mięsa wieprzowego notowany w wielu krajach członkowskich. Tę nadwyżkę widać w sieciach handlowych. Wieprzowina jest tam najtańszym mięsem a ceny schabu czy karkówki w promocjach wahają się na poziomie 9 zł/kg.
Producenci likwidują hodowle
Nie dziwi zatem, że wśród hodowców nieustannie przewija się temat ograniczania produkcji i likwidacji stad macior i to bez względu na kolejne działania pomocowe dla tej branży. Wielu rolników stara się jeszcze prowadzić tę produkcję, wyłącznie ze względu na konieczność spełnienia wymogów umów dotacyjnych, szczególnie w zakresie modernizacji gospodarstw rolnych. Nie wystarczy już nadzieja na to, że rynek się rozkręci, a cena się „odbije” albo, że ASF rozszaleje się również w innych krajach UE i mięso z Polski będzie bardziej pożądane. Patrząc na to co się dzieje na rynkach, te wizje wydają się być nierealne. Od hodowców, którzy prowadzą chów świń w cyklu zamkniętym, słyszymy, że to już konieczność i ostatni dzwonek na ograniczenie strat „koszty produkcji wystrzeliły i nie można w nieskończoność dokładać”. Zasoby paszy w gospodarstwie są ograniczone. Zostaje tylko dokupienie zboża na zasadzie, kojce w chlewni pękają w szwach a w silosach świeci pustkami.
Komisja Europejska nie chce wspierać tego sektora
Nie wprowadzono mechanizmu dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny. Takie mechanizmy zastosowane w czasie pandemii, zdołały poprawić sytuację na rynku mięsa wołowego i wieprzowego. Produkcji trzodowej nie ujęto, o co zabiegała Wielkopolska Izba Rolnicza, w jakiś znaczący sposób, w Krajowym Planie Strategicznym, który został skierowany do Komisji Europejskiej pod koniec ubiegłego roku. Pozostawiono dopłaty do podwyższonego dobrostanu loch i tuczników, przy czym pozostał trudny do spełnienia warunek zakazujący utrzymywania loch w jarzmach porodowych. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uruchomiło dopłaty do loch, przeliczane na liczbę urodzonych prosiąt. WIR oraz inne organizacje rolnicze wnioskowały o ten mechanizm, ale naszym zdaniem powinien on mieć formę stałą a nie obliczoną na bardzo doraźny i krótkotrwały efekt. Podczas Forum Wielkopolskiej Izby Rolniczej powiatów gostyńskiego i leszczyńskiego, usłyszeliśmy od przedstawiciela ARiMR informację, że nie planuje się rekompensat za obniżony dochód ze sprzedaży świń ze stref ASF w roku 2022 ponieważ Komisja Europejska nieprzychylnie patrzy na to rozwiązanie. Wielkopolska Izba Rolnicza interweniowała w tej sprawie w ubiegłym roku. Otrzymaliśmy wtedy odpowiedź z Komisji Europejskiej, że takie rekompensaty należą się rolnikom, ponieważ dzięki nakładaniu stref handel poza UE może funkcjonować w miarę normalnie. Tę interwencję powtórzymy w najbliższym czasie.
Hodowcy organizują się we własnym zakresie
Trzy lata temu składaliśmy jako WIR postulat aby wszystkie polskie rasy świń objąć dopłatą, która należy się rasom zachowawczym, takim jak rasa puławska czy złotnicka. To narzędzie i odpowiednia promocja mięsa z polskich ras, pozwoliłyby na to, żeby polski konsument miał dostęp do wysokiej jakości mięsa pochodzącego z tych ras, których jakość kulinarna jest bardzo wysoka.
Obecna sytuacja w sektorze trzodowym będzie ważnym papierkiem lakmusowym dla sprawdzenia, na ile hasła wspierania małych i średnich gospodarstw rolnych, lansowane przez Komisję Europejską i Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi będą skutecznie wdrażane. Mamy co do tego obawy. Szczególnie w kontekście planów inwestycyjnych w bardzo duże, przemysłowe chlewnie, które zastąpią i wyprą z produkcji zwierzęcej gospodarstwa rodzinne, szczególnie trzodowe i drobiarskie.
Na pierwszy tydzień lutego organizacje rolnicze wezwały producentów trzody chlewnej do zjednoczenia sił i nie sprzedawania tuczników zakładom mięsnym. Taka wspólna akcja i solidarność rolników jest w chwili obecnej bardzo potrzebna.
Opracowanie: Kaja Walkowska, Andrzej Przepióra
WIR
