Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, poinformowało, że nie przewiduje się wprowadzenia odrębnego mechanizmu opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne dla wybranej grupy osób, w tym przypadku dla pomocników rolnika.
Krajowa Rada Izb Rolniczych popierając wnioski wielu wojewódzkich izb rolniczych, zwróciła się o rozważenie możliwości wprowadzenia przepisów, które umożliwią podzielenie składki zdrowotnej płaconej za pomocnika rolnika.
Rolnik ma obowiązek zgłoszenia pomocników, z którymi zawarł umowę o pomocy przy zbiorach
Zgodnie z obowiązującymi przepisami rolnik ma obowiązek zgłoszenia pomocników, z którymi zawarł umowę o pomocy przy zbiorach, do ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego oraz ubezpieczenia zdrowotnego w KRUS. Zgłoszenie to jest obowiązkowe. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego powstaje od dnia zgłoszenia do tego ubezpieczenia, a ustaje z dniem rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pomocy przy zbiorach.
Zwrócono uwagę, iż składka ta jest miesięczna i niepodzielna, bez względu na liczbę dni podlegania temu ubezpieczeniu w danym miesiącu. Takie rozwiązanie nie odzwierciedla istoty i celu zawierania przez rolników umów o pomocy przy zbiorach. Umowy te są uzależnione od czasu trwania zbiorów, które trwają zazwyczaj 2-3 tygodnie. Zasada niepodzielności składki powoduje, że zawieranie znaczne obciążenie finansowe. W kwietniu miesięczna składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 209 zł.
Jak powinna być naliczana składka na ubezpieczenie za pomocnika rolnika?
Zdaniem samorządu rolniczego składka na ubezpieczenie za pomocnika rolnika powinna być naliczana za dni, w których pomocnik rolnika podlegał temu ubezpieczeniu, a więc w sytuacji, gdy okres podlegania ubezpieczeniu byłby krótszy niż pełny miesiąc, wysokość składki za dany miesiąc powinna być obliczana wyłącznie za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Takie rozwiązanie obowiązuje w przypadku płatności składek na ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe oraz macierzyńskie za pomocnika rolnika.
W odpowiedzi resort poinformował, iż zagadnienie to jest znane Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który zasięgał opinii Ministra Zdrowia, jako organu właściwego w tym zakresie.
Zgodnie ze stanowiskiem Ministra Zdrowia, ubezpieczenie zdrowotne oparte jest w szczególności na zasadach solidarności społecznej, równego traktowania oraz zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej. Zgodnie z zasadami równego traktowania oraz solidarności społecznej, wszystkie osoby ubezpieczone, niezależnie od wysokości opłacanej składki, mają prawo do takich samych świadczeń zdrowotnych finansowanych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.
Wymiar składki na ubezpieczenia zdrowotne
Stawka składki na ubezpieczenia zdrowotne jest dla wszystkich ubezpieczonych jednakowa i wynosi 9% podstawy wymiaru, ustalanej według przepisów szczególnych.
Co do zasady, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia zdrowotne stanowi każdy osiągany przychód. Natomiast w określonych przypadkach ustawodawca decyduje się na odejście od tego mechanizmu, wyznaczając stały zazwyczaj niższy próg, ze względów solidarnościowych lub z uwagi na utrudniony mechanizm obliczania podstawy wymiaru składki w odniesieniu do określonej grupy podmiotów.
Zgodnie z tym przepisem, składka zdrowotna jest miesięczna i niepodzielna. Zasada niepodzielności składki odnosi się nie do podstawy wymiaru składki, lecz do stawki tejże składki. Niepodzielność składki zdrowotnej zatem nie będzie miała znaczenia w odniesieniu do tych ubezpieczonych, których wysokość składki jest uzależniona od osiąganych przychodów (np. wynagrodzenia za pracę). Składka w odniesieniu do ww. świadczeń będzie niepodzielna bo naliczona w pełnej wysokości 9%, z tym że mniejsza będzie podstawa jej wymiaru.
Niepodzielność składki zdrowotnej oznacza również, że stawka składki nie ulegnie proporcjonalnemu zmniejszeniu w zależności od dni w ciągu miesiąca, w trakcie których osoba była faktycznie ubezpieczona.
Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku pomocników rolnika, za których składka jest obliczana od stałej kwoty stanowiącej 33,4% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego. Należy zauważyć, że w przypadku pomocników rolnika podstawa naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne została ustawiona na relatywnie niskim poziomie w odniesieniu do pozostałych grup ubezpieczonych.
Należy zauważyć, iż prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej ustaje po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. Wobec tego przez okres 30 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pomocy przy zbiorach, o której mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, pomocnikom rolnika przysługuje jeszcze prawo do świadczeń zdrowotnych. Dopiero po upływie tych 30 dni wygasa ochrona ubezpieczeniowa. Zatem ubezpieczenie zdrowotne nie obejmuje jedynie okresu zatrudnienia, ale obejmuje znacznie szerszy przedział czasowy.
Potrzebne większe wsparcie: Dopłaty do rzepaku nie pokryją kosztów produkcji!
Kwestia niepodzielności składki zdrowotnej została zbadana przez Trybunał Konstytucyjny, który uznał, że powyższa regulacja nie narusza przepisów Konstytucji RP.
Ministerstwo mając na uwadze powyższe argumenty, a w szczególności znajdujące się u podstaw ubezpieczenia zdrowotnego zasady równego traktowania oraz solidarności społecznej, poinformowało, że nie przewiduje się wprowadzenia odrębnego mechanizmu opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne dla wybranej grupy osób, w tym przypadku dla pomocników rolnika.
Magdalena Kołodziejek
WIR
